کۆمەڵە_رێكخراوی كوردستانی حیزبی كۆمونیستی ئیران
وتاری ڕۆژ

سەبارەت بە هاوکاری، هاوئاهەنگی و تەنزیمی پێوه‌ندی نێوان حێزبه‌ سیاسییه‌كانی کوردستان (بەشی یەکەم)

ئالۆزی لە نێوان دەستەیەک لە پێشمەرگەکانی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران و هێزەکانی پ. ک. ک لە ناوچەیەکی نزیک سێگۆشەی سنوری “ئێران و عێڕاق و تورکیە” و دەنگدانەوەی ئه‌و رووداوه‌ لە ڕاگەیەنەرەکان و لەنێو خەڵکی بەشە جۆراوجۆرەکانی کوردستاندا. جارێکی تر مەسەلەی پێوەندی جەریاناتی سیاسی چەکداری لە کوردستان کردۆتە سەردێڕی مێدیا و تۆڕە کۆمەڵایەتیەكانی بەتایبەت کورد زمان. سەبارەت بەم رووداوە دیاریکراوە پێشتر قسەوباسمان کردوە. لە ئێستادا پرسیار ئەوەیە چۆن دەکرێت بەر بە دووپات بوونەوەی ئەم جۆرە رووداوانە بگیرێت؟ چۆن دەکرێت پیلانی دەوڵەتانی سەرکوتگەری خەڵکی کورد کە بەردەوام لە کەمیندان تا لەو کەلێنانەی هەن لەنێوان ئەحزابی سیاسیدا بۆ لاواز کردنی خەباتی ڕەوای خەڵکی کوردستان کەڵک وەرگرن، پوچەڵ بکرێتەوە؟لە باسه‌كانی پێوەندیدار بە ئامادەکاری ” کۆنگرەی نەتەوەیی کورد” دا بەداخەوە شاهیدی ئەم ڕاستیە بوین کە ئەحزابی سیاسی لە بەشە جۆراوجۆرەکانی کوردستان لەبەرانبەر ئەو دەوڵەت و دەسەڵاتە حاکمانەی کە دژایەتی کردنیان لەگەڵ ئازادی و مافی دیاریکردنی چارەنووسی خەڵکی کورد لەکەس شاراوە نییە، تا چ ئاستێک خاوەنی گاردێکی لاوازن. لەو به‌ڵگه‌نامانه‌دا کە لە جەریانی ئامادەکاری بۆ ئەم کۆنگرەیە پێشنیارمان کرد، هەوڵەکانمان بۆ ئه‌وه‌ بوو كه‌ پیلانه‌كانی دوژمنانی خه‌ڵكی كورد پوچه‌ڵ بكه‌ینه‌وه‌ و رێگا چاره‌ بۆ پێكهێنانی هاوكاری و هاوئاهه‌نگی له‌ ناو هێزه‌ سیاسیه‌كاندا بدوزینه‌وه‌. هه‌وڵه‌كان هه‌روه‌ها بۆ ئه‌وه‌ بوو كه‌ رێگا نه‌درێت له‌ كێشه‌ و ناكۆكی ناو حێزبه‌ سیاسیه‌كانی كوردستان، هیچ لایه‌نێك بۆی هه‌بێت ده‌ست بۆ چه‌ك به‌رێت. تا ئەو جێگایەی کە پێوەندی بە کوردستانی ئێرانەوە هەیە كۆمه‌ڵه‌ لەم بوارەدا خاوەنی سیاسەتێکی روون و كردارییه‌. ئێمە لەم بوارەدا بەردەوام هەوڵمان داوە کە به‌ روونی و به‌ شه‌فافی لەگەڵ خەڵکی کوردستان بدوێین. ناسینمان لەسەر ناوه‌رۆكی حێزب و جەریاناتی چالاک لە کوردستان و ئەزمونی بەتایبەت ٣٦ ساڵی ڕابردو ئەو ئیمکانەی پێداوین كه‌ هەم زەمینەی پێكهێنانی هاوئاهەنگی و یەکێتی کرداری بناسین و هەم شاره‌زای ئەو کۆسپ و لەمپەرانەش بین کە لەسەر رێگای شکڵ گرتنی هاوکاری و هاوئاهەنگیەکاندا هەن. لێرە لە دوو بەرنامەدا جارێکی تر سەرخەتی سەرەکی سیاسەت و جیهەت گیریەکانی کۆمەڵە و حیزبی کۆمونیستی ئێران لەم بوارەدا وەبیر دێنینەوە.لە ماوەی ئەو ٣٦ ساڵەدا کە بەسەر ده‌سه‌ڵاتی ڕژیمی کۆماری ئیسلامیدا تێپەڕیوە، خۆڕاگری خەڵکی کوردستان به‌رانبه‌ر به‌ هێرشی نیزامی

ئەم ڕژیمەدا و خەبات بۆ دابین کردنی ماف و ئازادیە سەرەتاییەکانی خه‌ڵكی كورد،

449بزوتنه‌وه‌ی خه‌ڵكی كوردستان گەلێک کۆسپ و لەمپەری تێپەڕاندوە. لەم ماوەیەدا کرداری یەکگرتوانەی هێزە سیاسیەکانی ئوپوزسیۆن لە کوردستان لە بەرانبەر کۆماری ئیسلامیدا هەمیشە یەکێک لە داواکاریەکانی خەڵکی کوردستان بووە. کۆمەڵە بە دەرک کردنی ئەم نیازە کۆمەڵایەتیە لە قۆناغە جۆراو جۆرەکاندا هەوڵیداوە وڵامی ئەرێنی پێبداتەوە و لە بەرانبەر ئەو کۆسپ و لەمپەرانەی لەسەر رێگای دابین بوونیدا هەن، ڕاوەستاوە. لە ساڵەکانی سەرەتای دوای روخانی ڕژیمی شا هاوئاهەنگی و یەکێتی کرداریی هێزە سیاسیەکانی چالاک لە کوردستان لە چوار چێوەی ناوەندێکدا بەناوی ” هه‌یئه‌تی نوێنەرایەتی خەڵکی کورد” تا ڕادەیه‌ك دابین کرا. ئەم ناوەندە سەرەڕای ئەو دەستکەوتە ئەرێنیانەی کە لە ماوەی کورتی تەمەنیدا بەدەستی هێنا، لێکهەڵوەشا. نیاز و داواکاری خەڵکی کوردستان لەم بوارەدا هەروا وەک خۆی ماوەتەوە.كۆمه‌ڵگای کوردستان لەژێر ده‌سه‌ڵاتی ڕژیمەکانی پاشایه‌تی و ئیسلامیدا وێڕای بێ مافیە سیاسی و کۆمەڵایەتیەکان، کە داوێنگیری سەرجەم خەڵکی ئێرانیشە، لە هەمانحاڵدا بەدەست ستەمگەری نەتەوایەتیشەوە دەناڵێنن. خەڵکی کوردستان نە تەنیا لەسەر بنەمای سیاسەتی کرداری، بەڵکو تەنانەت بەشێوەی ڕەسمی و لە قانونەکانی ئەم ڕژیمانەدا وەک هاوڵاتی پلە دوو لە کۆمەڵگای ئێراندا به‌ ئه‌ژمار دێت. هەموو جۆرە خۆڕاگری و ناڕەزایەتیەک لەدژی هەڵاواردن و نابەرابەری و داواکردنی مافی چارەی خۆ نووسین. لەژێر ناوی دیفاع لە تەواویەتی خاكی ئێران، بە توندترین شێوە سەرکوت دەکرێت. شوڤێنیسم و مەزنخوازی دەوڵەتە ناوەندیەکان چ لە جۆری ناسیۆنالیزمی ڕژیمی پادشایەتیدا و چ لە جۆری ئیسلامیەکەی، بە بەردەوامی ئامرازێک بووە بۆ پەیڕەو کردنی توند ترین شێوەی دیکتاتۆڕی و سەرکوت لەدژی خەڵکی کوردستان. ئەم مه‌یله‌ دژه‌ ئینسانیە تەنانەت لە لایەن ئوپوزسیۆنی بۆرژوایی ڕژیمیشەوە تەقویەت و تەبلیغ دەکرێت.بەڵام كوردستان وەک هەموو کۆمەڵگایەکی تر لە هەمانحاڵدا کۆمەڵگایەکی چینایەتیە. ئەگەرچی چین و توێژی جۆراوجۆر لەم کۆمەڵگایەدا بە رادەی جۆراوجۆر بەدەست بوونی ستەم و زۆرداریەوە ئازار دەکێشن، بەڵام لە هەمانحاڵدا قازانج و بەرژەوەندی کۆمەڵایەتی و ئابووری جیاوازیشیان هەیە. چینی کرێکار لە کوردستان لەچەند دەیە لەوە پێشەوە هاتۆتە نێو گۆڕەپانی کێشمەکێشی چینایەتی، سیاسی و کۆمەڵایەتیەوه‌ و ئه‌مڕۆ جێگا و شوێنێکی حاشاهەڵنەگری بەدەست هێناوە. ئەم ئاڵوگۆڕە کۆمەڵایەتیە زەمینە و ئیمکانی گەشە کردنی ڕەوتی سۆسیالیستی لە کۆمەڵگادا بەدی هێناوە. لە هەمانحاڵدا کۆمەڵگای کوردستان بەهۆی ستەمی نەتەوایەتی لە لایەن دەوڵەتی ناوەندیەوە، بۆتە بەستێنێک بۆ حوزور و پەرەسەندنی مه‌یلی ناسیۆنالیستی. لەسەر ناورۆکی ئەم بارودۆخه‌ بابه‌تیه‌، حێزب و رێكخراوی سیاسی جۆراوجۆر بە ئامانج و ستراتیژی سیاسی جیاوازەوە، شکڵیان گرتوە. درێژەی خەباتی سیاسی لەدژی دەوڵەتی ناوەندی کە بەردەوام لە پشتیوانی زۆربەی هەرە زۆری خەڵکی کوردستان بەهرەمەند بووە، کۆمەڵگای کوردستانی تا ڕادەیەکی زۆر به‌ حێزبی كردووه‌.دەوڵەتی ناوەندی بەردەوام ئامرازگەلی جۆراوجۆری بۆ سەرکوت و بە لاڕێدا بردنی خەبات و خۆڕاگری خەڵکی کوردستان بەیەکەوە بەکار هێناوە. لەوانە: سەرکوتی ڕاستەوخۆ، لەڕێگای لەشکر کێشیەوە، ڕەچاوکردنی توندوتیژی و وەحشیگەری لەڕادەبەدەر و ئاشکرا، گرتن، ئەشکەنجە، زیندان و ئێعدام، کەڵک وەرگرتن لە کەلێن و ناکۆکی نێوان حێزبه‌ سیاسیه‌كانی کوردستان. بێ ناوه‌رۆك كردنی ویست و داواکاریەکانی خەڵکی کوردستان و بەرتەسک کردنەوەیان لە چوارچێوەی تەسکی داواکاری سنورداری فەرهەنگیدا بە پشت بەستن بە مه‌یلگه‌لێكی سازشکارانە لە کۆمەڵگای کوردستاندا؛ پەرەدان بە رۆحیەی چاوەڕوانی لەنێو خەڵکی کوردستاندا بە کەڵک وەرگرتن لە شگردی وتوێژی یەکلایەنە لەگەڵ هێندێک لە حێزبه‌ سیاسیه‌كان.هاوکاری و یه‌كیه‌تی كرده‌وه‌ی هێزە سیاسیەکانی چالاک لە کوردستان دەبێ لە خزمەت پوچەڵ کردنەوەی ئەم سیاسەتانەدا بێت. کۆمەڵە بەپێی بەرپرسیاریەتیه‌ك کە له‌ پێناوی بزوتنەوەی شۆڕشگێڕانەی کوردستاندا کەوتوەتە ئەستۆی، بە ئامانجی خۆش کردنی ڕێگای سڕینەوەی ستەمی نەتەوایەتی لەسەر خەڵکی کوردستان، کەم کردنەوەی ئاستی موسیبەتەکانی سەرچاوەگرتوو لە خه‌بات دژ به‌م ستەمگەریە، بەرتەسک کردنەوەی ئیمکانی پیلانگێڕیەکانی رژیمی کۆماری ئیسلامی لەنێو ئەحزاب و جەریاناتی سیاسی چالاک لە کوردستاندا و لەویش واوەتر بۆ دابین کردنی هاوکاری نێوان هێزە سیاسیەکانی کوردستان بەرانبەر به‌ رژیمی کۆماری ئیسلامیدا، بە وه‌ها ئاڕاستەیەکدا ده‌ڕوات.