حكوومهتی ئیسلامی یهكێك له دڕندهترین ڕژیمهكانه كه گشت كۆنوانسیۆن و یاسا نێونهتهوهییهكان سهبارهت به مافی بهندكراوانی سیاسی و مهحكوومانی دادگا ئاساییهكان پێشێل دهكات. ئهگهرچی جاروباره گۆشهیهك لهو جهنایهتانهی كه بهردهوام له زیندانهكانی ئێراندا لهئارادان، له میدیاكانهوه بڵاو دهكرێنهوه و تهپڵی ڕسوایی ڕژیم وهدهنگ دێنن، بهڵام نابێته هۆی گۆڕانی رهفتاری كۆماری ئیسلامی و ئهم ڕژیمه بهوپهڕی بێشهرمییهوه له پهنایانهوه تێپهڕ دهبێت. كهوابوو ههرجۆره گۆڕانكارییهك لهپێناو باشتر كردنی باروودۆخی زیندانهكان و بهتایبهت ئازادیی بهندكراوانی سیاسی تهنیا له ڕێگهی داسهپاندنی گوشاری سیاسی و بهڕێوهبردنی ناڕهزایهتیی جهماوهری دێتهدی.
سپیده قولیان چالاكی بوێر و داكۆكیكاری مافی كرێكاران كه خۆی له ماوهی ٣ ساڵی ڕابردوودا زۆرترین كاتی له زیندانه جۆراوجۆرهكانی ئێراندا بهسهر بردووه، ڕاپۆرتێكی دڵتهزێنی سهبارهت به باروودۆخی بهندكراوانی ژن له شارهكانی بووشێهر و ئههواز بڵاو كردووهتهوه. لهم ڕاپۆرتهدا وێڕای ئاماژه به چهندین نموونهی دیاریكراو، دهنووسێت:
“ئێره شوێنێكه نزیك به كۆتایی دنیا: بهندی ژنانی زیندانی ناوهندیی بووشێهر. ساڵی ڕابردوو كاتێك بۆ ئهم زیندانه دوورخرامهوه، دهمزانی كه لهگهڵ چ جهحهنهمێكی فهرامۆشكراو ڕووبهڕوو دهبمهوه، بهڵام وهحشیگهریی ئێستای ئهم زیندانه له خهیاڵیشمدا نهدهگونجا. ژنانی بهندكراوی ئهم بهنده به تاوانی ژن بوون و زیندانی بوون، لهژێر وهحشیانهترین ئهشكهنجه و دژهمرۆییترین باروودۆخدا ڕادهگیرێن. … لێره له سیاچاڵهكانی بووشێهردا ههرجۆره سهرپێچی و سهركهشییهك له فهرمانی دژهئینسانیی بهڕێوهبهرانی زیندان بهرابهره لهگهڵ تێكشكانی زیاتر و زیاتر. لێره لهم بهرزهخهدا كه هیچ دهنگێگ بهدهرهوه ناگات“.
چهند سهد یان چهند ههزار بهندكراوی سیاسیی بێ ناو و نیشان له زیندانهكانی ئێراندا لهژێر ئهشكهنجه و سووكایهتی ههموو ڕۆژێی پاسهوانانی زیندان و ئهشكهنجهدهرانی كۆماری ئیسلامی دان، ژمارهیهكی زۆریان تووشی نهخۆشیی كۆرۆنا بوون و ئاماری گیان بهختكردووان لهناو بهندكراوانی سیاسیدا یهكجار لهسهرێیه.
ئهو ڕاپۆرت و فیلمانهی كه له بهندكراوانی سیاسی و تهنانهت ئاسایی ئێرانهوه دزهی كردووهته دهرهوهی زیندانهكان، باروودۆخی یهكجار نامرۆڤانه و سهدهی ناوهڕاستیی زیندانهكانی ئێران نیشان دهدهن. زیندانی شارستان و ناوچه دوورهدهستهكان كه به دهگمهن ڕاپۆرتێكیان لێ بڵاو دهبێتهوه، له باروودۆخێكی یهكجار دژوارتر و نامرۆڤانهتر دان. له ڕاپۆرتی سپیدهی قولیاندا باس له باروودۆخی ناخههژێنی دایكانێك دهكرێ كه كۆرپهی ساوایان لهگهڵه. باس لهو ژنه لاوانه دهكرێت كه دهكهونه بهر توندوتیژیی سێكسیی زیندانوانانی گهندهڵ و نهخۆشی زیندان و هێندێك جار ناچاریان دهكهن سیغهی گهندهڵانی ماڵیی بهندكراو و یان زیندانوانان قهبووڵ بكهن.
ڕاگرتنی چهندین مانگه و هێندێك جار چهندین ساڵهی بهندكراوان لهو ژووره تاكهكهسیانهدا كه بڕێك له قهبر گهورهترن به توالێتێكی سهرئاواڵه له گهرما و سهرمادا، بێ ههواڵ هێشتنهوهی بهندكراو له باروودۆخی دهرهوه و له بنهماڵه و كهسوكاری و پێدانی بهردهوامی ههواڵی درۆ سهبارهت به دهستبهسهركردنی هاوسهر، منداڵ، دایك و باوك، بڵاوكردنهوهی دهنگی ئهشكهنجه و یان دهنگی ئهشكهنجهكراوان گۆشهیهك له جهحهنهمی كۆماری ئیسلامی بۆ بهندكراوانی سیاسییه.
كۆرۆنا و زیندانه قهرهباڵغهكان كه چهندین بهرابهری زهرفییهتیان بهندكراویان تێدا ڕاگیراوه، نهبوونی كهرهستهی پاكوخاوێنی و دهرمانیی پێویست، مهترسییهكی جیددی بۆ گیانی بهندكراوانه كه ڕژیم بهئانقهست به مهرگ له دژوارترین باروودۆخی ژیاندا مهحكوومی كردوون.
زیندانه نهێنی و یهكجار ئهمنییهتییهكانی سپا و ئیتلاعات، نه ژمارهی بهندكراوانیان مهعلوومه و نه ئادرهسێك لێیان لهبهردهست دایه و نه هیچ بهرپرس و ناوهندێك دهتوانێ لهمبارهوه پرسیار بكات و بنهماڵهی بهندكراوانیش نازانن ڕۆڵه و ئازیزانیان له كام زیندان و شاردا بهندكراون و تهنانهت نازانن كه ئایا زیندوون یان نا؟
باروودۆخی ژیانی مهحكوومانی دادگا ئاساییهكان چی وا له بهندكراوانی سیاسی كهمتر نییه و هێندێك جار دژواتریشه. منداڵان، نهخۆشان، پیران و بێبهشان و ههژارانێك كه هیچ یارمهتییهكی ماڵی له دهرهوه و له لایهن بنهماڵهوه پێیان ناگات، لهگهڵ گهلێك كێشهی دیكه بهرهوڕوون. نهبوونی پارێزهر و خزمهتگوزاریی یاسایی، زیندانی كردنیان له ناوچه دوورهدهستهكان و بێبهری بوون له چاوپێكهوتنی بنهماڵه بههۆی لهسهرێ بوونی ههزینهی ڕێگا.
دیفاع له بهندكراوانی سیاسی، پشتیوانی له بنهماڵهی بهندكراوانی سیاسی، خهبات بۆ ههڵوهشاندنهوهی ئهشكهنجه و ئێعدام، دیفاع له ئازادیی بێ شهرت و مهرجی ههموو بهندكراوانی سیاسی پێش مهرجی وهدی هاتنی كۆمهڵێكی ئازاده كه ماف و كهرامهتی ئینسان تێیدا بهڕهسمی بناسرێت. له ههر شوێنێكی كوردستان و ئێران، له ههر ڕێكخراو و ناوهندێكی یاسایی جیهانیدا، با ببینه دهنگی بهندكراوانی سیاسی و بۆ ژمارهیهكی ههرچی زیاتر له جهماوهری خهڵك شیبكهینهوه كه وهدیهاتنی ئازادی و كهرامهتی ئینسانی له ههر كۆمهڵێكدا، له گرهوی ئازادیی گشت بهندكراوانی سیاسی و ههڵوهشاندنهوهی ئهشكهنجه و ئێعدام دایه.