ایوب دباغیان
2022/01/28
لەگەڵ پەیامی پیرۆزبایم بە بۆنەی 26ی ڕیبەندان رۆژی “کۆمەڵە” و 44 مین ساڵیادی ئاشکرای ئەو ڕێکخراوەیە لە خزمەت ئێوە جەماوەری کوردستان، بنەماڵەی سەربەرزی گیان بەختکردوانی کۆمەڵە و گیانبەختکردووانی شۆڕشی ژینا، زیندانیانی سیاسی و هاوڕێ و هاوسەنگەرانم لە ریزەکانی کۆمەڵە هەوڵ دەدەم چەند قسە و باسێکیشم هەبێت سەبارەت بە دەورو نەقشی کۆمەڵە لە خەباتی بزوتنەوەی شۆڕشگێرانەی کوردستان و شۆڕشی سەراسەری “ژن ژیان ئازادی“.
وەک دەزانن لە سەروبەندی 44یەمین ساڵڕۆژی ئاشکرا بوونی ڕێکخراوێکی سیاسی چەپ و سوسیالیستی و بزوتنەوەیەکی کۆمەڵایەتی داین کە خەبات وتێکۆشاکی هاوشان و گرێدراو بە خەباتی کۆمەڵانی کرێکار و زحمەتکێش، بزوتنەوەی ژنان، موعلیمان و خویندکاران، وە بە گشتی بزوتنەوەی شۆڕشگێرانەی کوردستان و چینی چەوساوە و زووڵم لێکراوی کوردستانە.
و بەردی بناغەی ئەم ڕیکخراوە چەپ و کومونیستیە کە ناوی لێنرا “کۆمەڵە” 9 ساڵ بەر لە ئاشکرابوونی، و لە ساڵی 1348ی هەتاویدا لە لایەن کۆمەڵێک خویندکاری کوردی زانکۆکانی تاران، تەورێز و شارەکانی دیکەی ئێران دانرا کە تا کاتی ئاشکرا بوونی بە شێوازی نهێنی و شاراوە تێکۆشانیان دەکرد.
وە ئەگەر بمهەوێت پێناسەیەکی دروست و زانستی لە کۆمەڵە بدەمەدەستەوە ئەبێت ئاوا بڵێم کە كۆمەڵە له گەرمەى ئاڵوگۆڕ و هەلومەرجێکی تايبەت و ڕاپەڕینی گەلانى ئێران و كوردستان، دژ به حوكمرانى و دەسەڵاتى شاهنشاهى و سيستمى داپڵۆسێنەر و تۆقێنەرى ساواک، له هەمان كاتدا به دەستەوه گرتنى دەسەڵات له لايەن خومەینی و دارودەستەكانى بە پاڵپشتی ئەمریکا و هاوپەیمانە ڕۆژئاوایەکانی، کە بوو به هۆی لەبار بردنى ڕاپەڕینی رەواو بەرحەقى خەلكى ئێران و کوردستان، كۆمەڵە وەک رەوتێکی راديكالى تازەى به ڕێباز نۆی، به ئامانجى موبارزه و پشتيوانى له خەلكى زوڵم لێكراو و چەوساوەى كوردستان، و كريكاران و زەحمەتكێشان هاته ئاراوه و هەر زوو لەهەمان گەرمەى ڕاپەڕین و خرۆشانی خەلكى وەگيان هاتوى چينى هەژار و چەوساوەى كوردستان پيشوازى لێكراو توانى پشت ئەستور بێت به خۆاست و ئيرادەى خەڵکی كوردستان، وه لەو كاته دا قبول كردنى کۆمەڵە وەكوو ڕێکخراوێکی سياسى و چپ و کۆمۆنیست بە معنای رەدكردنەوه و قبول نەكردنى رژيمى مەزهەبی خومەینی بوو كه تازه خەريك بوو جومگەكانى دەسەڵاتی خۆی دادەمەزراند و هەر زۆر زووش بڕیاری له دژى گەلى كورد و قتل و عام كردنى خەڵکی بێتاوانی كوردستان دەركرد.
ئەمسال لە بارودۆخێکدا بە پێشوازی 44مین ساڵی خەباتی ئاشکرای ئەم ڕێکخراوەیە دەچین کە 5 مانگە شۆرشێکی جەماوەری گەلانی ئێران لە ژێر ناوی شۆڕشی “ژن ژیان ئازادی” کە لە کوردستان و بەدوای مەرگی حکومەتی ژینای ئازیز هاتە کایەوە لە ئارادایە، وە ئەگەر چی شۆڕشێکە کە تاقانەیە و بە بڕوای منیش و زۆرێک لە شڕۆڤەکارانی سیاسی و مەدەنی درێژەپێدەری ئەو خەبات و چالاکیانەیە کە خەڵک و جەماوەری ئێران و کوردستان لە دیمانگی 96 ەوە دەستیان پێکرد و بەدوایدا آبانی 98 ی بەسەردا هات کە دیارە هەڵچوون و داچوون، وە هەوراز و نشێوی زۆری هەبووە. وە هاتنی کرۆناش توانی بۆ ماوەیەک دوای بخات.
بەڵام زیاتر لەوەش من پێم وایە شۆڕشی ژینا لە نەتیجەی بوونی خەباتی شۆڕشگێرانەی گەلی کوردستان، بە پاڵپشتی و هاتنە ئارای بزوتنەوەی شۆڕشگێرانەی کوردستان هاتۆتە بەرهەم ، کە ئەگەر ئەو مێژویەی لەپشت نەبایە ، وە ئەگەر بەدیاری کراویش کۆمەڵەش نەبوایە بزوتنەوەی شۆڕشگێرانەی گەلی کورد بوونی نەدەبوو، یان لانیکەم بەم شێوازەی ئێستا نەدەبوو.
بۆیە لە ڕوانگەی منەوە هەرچەند وەکوو بڕوار 26ی ڕێبەندان رۆژی کۆمەلەیە، بەڵام من پێموایە لەوەتا ئاخێز و جوڵانەوەی جەماوەری و شۆڕشی “ژن ژیان ئازادی” هاتۆتە ئاراوە و دەستی پێکردووە دەبێت هەموو رۆژێک بە رۆژی کۆمەڵە بزانین. وە کۆمەڵەش بە ئەندازیار و دایلەمۆی سەرەکی بزوتنەوەی شۆڕشگێرانە لە کوردستان و هەروەها شۆڕشی سەراسەری ئێستای شەقام و گەلانی ئێران بزانین.
چاولێکەن با من زیاتر روونی کەمەوە و چاوێک بخشێنینە سەر جۆری دروشمەکان و خواست و داواکاریەکانی ئەوکات و ئێستاش….
ـــ ئەوکات دەمانوت بڕوخێت حاکمیت و دەسەڵاتی ستەمگەرانەی شاهەنشاهی و نا بۆ هاتنەسەرکاری ڕەوتی ئیسلامی و دەسەڵاتی مەزهەبی بە سەرۆکایەتی خومینی
ـــ ئێستاش ئەوەتا ئەڵین بروخێت دەسەڵاتی فاشیستی و مەزهەبی کۆماری ئیسلامی و نا بۆ دووبارە بوونەوەی ستەمگەری چ شاە بێت و چ ڕهبەر.
ـــئەوکاتدەمانوتبەڵێبۆئازادی،یەکسانیوبەرابەریژنوپیاو
ـــ ئێستاش ئەوەتا ئەڵین “ژن ژیان ئازادی” واتە ئازادی، یەکسانی و بەرابەری ژن و پیاو
ـــ ئەوکات تێچووی شۆڕش و خەباتی شۆڕشگێرانە لە کوردستان بۆ کۆمەڵە فوادەکان و حمە حوسینەکان و خانەی موعینێکان و زۆرێکی تر لە هاوڕیان بوون کە هەرکامەیان ڕێبەرانی هەڵکەوتەی ئەوکاتی شۆڕش و چرای ڕێنوێکەر و ڕێگە نیشاندەری ئێستامان بوون.
ـــ ئێستاش ئەوەتا کچان و کوڕانی هەڵکەوتە و شۆڕشگێری کوردستان دەبنە تێچووی شۆڕشی ژینا ، کە بە حەقیقەت هەرکامەیان ڕێبەران و خەبات کارانی راستەقینەی ئەو شۆڕشەن لە شار و گەڕەکەکانی کوردستان.
بۆیە لەروانگەی منەوە کۆمەڵە و شۆڕشی “ژن ژیان ئازادی” دوانەیەکی نەسرەوتووی بە باڵای یەکتر تەواو کراون کە هەڵگری یەک بانگەواز و ڕیباز، و گەیاندنی یەک ئامانجن لە کۆمەڵگاە کە ئەویش دەرهێنانی مرۆڤ لە ژێر دەستەبوون، کویلایەتی، زوڵم و زۆر و گەیاندنی بە مەنزڵگەی مرۆڤ سالاری، گەیشتن بە ئازادی و سەربەستی کۆمەڵگایە، بە مەرجی لەگۆڕنانی سیستم و حاکمیەتی داپڵوسێنەر و جینایەتکاری رژیمی فاشیستی مەزهەبی کۆماری ئیسلامی، لەبەریەک هەڵوەشاندن و بۆ هەمیشە خاپور کردنی بناغەکانی زۆڵم، سڕینەوەی سوننەتگەلی دواکەوتوانەیە، سڕینەوە و نەهێشتنەوەی هەڵاواردنی رەگەزییە، و لە کۆتایی رێگەکەشی دا گەیشتن بە کۆمەڵگایەکی سەربەست، یەکسانیخواز و سوسیالیستە.
شۆڕشی “ژینا” نە تەنیا حکومەتی ئیسلامی لە ئێران، بەڵکو لە سەرجەم ناوچەکەدا تەنگی بە حکومەتە مەزهەبی و ستەمکارەکان هەڵچنیوە. چون ئێمە دیمان کە بە دەسەڵات گەیشتنی ڕژیمی کۆماری ئیسلامی لە ئێران بوو بە هۆی شکڵ گرتنی تالیبان، داعش، حیزبۆللە و باقی ڕەوتە دەمارگرژ و توندڕەوە شیعە و سونیەکان. بەڵام ئەم شۆڕشە ڕێک لە خاڵی پێچەوانەی ئەواندا ناوچەکەی بۆ جەریاناتی کۆنەپەرستی مەزهەبی نا ئەمن کردوە و مژدە دەری ئاڵوگۆڕە قوڵە کۆمەڵایەتی، فەرهەنگی و سیاسیەکانە.
لە ناوخۆی وڵاتیش توانیوێتی سەرجەم ئەو دابوو نەریت و کردەوە کلتوریە چەوت و عەشایریە دواکەوتوانەیەی کۆمەڵگاە کە بە پشتیوانی و پشت ئەستوری دەسەڵاتی مەزهەبی شیعەوە دژ بە ژنان، کچان و مێردمنداڵان بەڕێوە دەچوو لە دەستدرێژی، شکنجە، کوشتن و سوتاندنی ژنان، یان بەزۆر بەشوودانی کجانی مناڵ و مێردمناڵ پاشەکشە پێ بکات و نەیان هێڵێت، نەک هەر نەیان هێڵێت بەڵکوو ژن بوو بە ڕابەر و پێشەنگی شۆڕشەکە.
بۆیە بە هەر دەرەجەیەک شۆڕشی ژن ژیان ئازادی پاشەکشە بکات، بە هەمان دەرجەش کردەوەی پیاوسالارانە و ژن کوژانە زیاتر پەرە دەستێنێتەوە.
هەر سێ روداوی چەند رۆژی ڕابردووی شاری سنە و کامیارانیش، لەوانە خاتوو نگین رستمی کە لە حەوشی ماڵەکەی خوی لە لایەن پیاوێکەوە بە بنزین ئاگری تێبەردرا کە بەداخەوە رۆژێک لە دوای سوتانیشی بە هۆی زۆری رێژی سوتاوێکەی کە 95 لەسەدی جەستەی گرتبۆوە گیانی لەدەست دا، بەزۆر بەشوودانی کچێکی مناڵی 14 ساڵ تەمەن بە پیاوێکی 35 ساڵان، وە کوشتنی خاتوو رێزوان نەدیمی لە کامیاران بە زەبری فیشەکی دەمانچە لە لایەن کۆنە هاوسەرەکەی بەڵگەن لە سەر ئەم راستییە بەداخەوە.
بەداخەوە ئەوەی لەم ماوەیە، و زیاتر لە دەرەوەی وڵات واتە دیاسپۆرا، لە لایەن هێندێک لایەنی راست رەوی ناوەندگەرا و بە دیاری کراوی جەماعەتی سەڵتەنەت خۆازەکان و رەزا پەهلەوی هاتۆتە کایەوە، لەوانە هاوپەیمانی چەند کەسی (ائتلاف چند نفرە) و دۆاتر دیاری کردنی چەند مەرجێک و ئینجا کەمپەینی من وەکالەت دەدم، بەدۆاشیدا پرسی جودایی خۆازی (تجزیە طلبی) و پرسی یەکپارچەیی خاک واتە (تمامیت ارضی) وە سەروەی نەتەوەیی (حاکمیتی ملی) هەنگاویان بۆ هەڵێنا، تەواوەن ئەوە بوو کە کۆماری ئیسلامی بە هەموو توانا و هێزی سەرکوتی خۆی خۆازیاری بوو هەوڵی بۆ دەدا، بەڵام سەرکەوتوو نەدەبوو و دەستەوەستان مابوو، بەڵام بینیمان کە ئەم گروپە لە دەرەوەی وڵات توانیان بە کەڵک وەرگرتن لە پارە و پولی زۆرو زەوەنی گومان ئاوای و چەندین کاناڵی تلویزیونی و ڕەسانەیی ئەو بەرپرسیاریەتی رژیم بگەیێنە ئەنجام، تا ئاستێک کە توانیان لێک ترازانەیان و لێک داپچڕان لە ڕیزی یەکگرتوانەی جەماوەر دروست بکەن.
هاوشێوە و هاوئاهەنگ لەگەڵ دامو دەزگا تەبلیغاتیەکانی رژیمی کۆماری ئیسلامی، خەریکی بڵاوکردنەوەی درۆ و تەبلیغاتی ژهراوی بوون لەدژی خەڵکی کوردستان، بوونی نەتەوەی جۆرا وجۆر لە جوغڕافیای ئێراندا ڕەد دەکەنەوە، زمانی کوردی بە لەهجە و زاراوە دادەنێن. بە چاویلکەی 50 ساڵ پێش ئێستایان و لە ڕوانگەی ئەوکاتی دەورانی حاکمیەتی ئیستبدادیان دەڕوانە کوردو فەرهەنگ و مێژووی خەڵکی کوردستان ئاوەژوو دەکەنەوە.
پرسی یەکپارچەیی خاک (تمامیت ارضی) و سەروەری نەتەوەیی (حاکمیت ملی) کە بە تەنها پێناسە کرابێت لە سەر ناسنامەی یەک نەتەوە کە ئەویش خۆیان بن، و بێبەری و بێ بەش کرابێت لە ناسنامەی نەتەوەکانی دیکە لەوانە کورد، جگە لە سەپاندنی خواست و هۆویتی فاشیسمی ناوەندگەرا بۆ دەسەڵاتی تاکڕەوانە، وە داڕشتن و دابەش کردنی نەتەوەکانی تر بە هاوڵاتی پلە دوو هەروەها دەست پێکردنەوەی سەرکوتی دووبارەی کوردستان لەدوای رژیمی کۆماری ئیسلامی ئێران ئامانجی سەرەکیانە.
بۆیە لە لایەن کوردەوە حاکمیەتی جەماوەری کە ئامانج لێی سڕینەوەی هەموو ئاسەوارە کارەساتبارەکانی هەر دوو حکومەتی پاشایەتی و ئیسلامی بێت و لەگەڵیشدا بەڕێوەبردنی مافی دیاریکردنی چارەنووسی نەتەوه‌کانی دانیشتوی ئێران و یەکێتی بۆ بەیەکەوە مانەوەی دڵخوازانەیان لە سەر بڕیاردانی ژیانی هاوبەش و هاوچارەنووس، قەبوڵکرانی مافە ئینسانی و دیموکراتیکەکانی خەڵکی کوردستان و باقی نەتەوەکانی دانیشتوی ئێران، بەشداری لە چوارچێوەیەکی ئازاد، یەکسان و سیکۆلار کەم ئازارترین و ئینسانی ترین ڕێگا چارەیە بۆ ژیانی نەتەوەکانی دانیشتوی ئێران لە پاڵ یەکتردا کە دەبێت بخرێتە دەستوری کارەوە.
بەڵام بۆ چەسپاندن و مسۆگەر کردنی وەها بەرنامەیەک و بۆ ئەوەی کە، کورد ئەمجارەش سەر بڕاو نەبێت و دەستی بە بەتاڵی لە هەمبانەکە نەیەتە دەرەوە پێویستە نەقشە ڕێگای نەتەوەی کورد بە چەپ و راستەوە، بە لایەنە سیاسیەکان و جەماوەری کوردستان درک بە مەترسیە گەورەکە بکەن و ناوماڵی خۆیان ڕێک بخەن و یەکگرتووانە و بە هاوفکری و هاوپشتی یەکتر هەنگاو بنێن، دەبێت ئیتلافێک و ژورێکی فکری هاوبەش کۆیان کاتەوە تاکوو ڕێگە بگیرێت لە هەر چەشنە دەرکەوتن و دیالوگی پچڕ پچڕ و هێندێک جار لاوازیش، یان ئەوەتا ڕیکەوتنی ژێر بەژێر و تاک لایەنە کە خزمەت ناکات بە دۆارۆژی گەلی کورد نە لە ئاست کۆماری ئیسلامی و نە لەئاست فاشیزمی ناوەندگەرا.
لە کۆتایدا ئەوەندە ئەڵێم، با ئەوەی لە ڕێگەی خەباتی ڕێکخراو و یەکگرتوانەی جەماوەر و کچان و کوڕانمان لە بزوتنەوی شۆڕشگێرانە و شۆڕشی شەقام بە دەستمان هێناوە لەم قۆناغە لە خەبات و شۆڕش لە دەستی نەدەین و بەفیڕۆ نەچیت.
بژی کۆمەڵە
بژیسوسیالیزم
بژییەکگرتوویی
بژی شۆڕشی ژن ژیان ئازادی