ههرچی له مانگهكانی كۆتایی ساڵ زیاتر نزیكتر دهبینهوه، باسهكانی پهیوهندیدار به دیاری كردنی لانیكهمی حهقدهست، زیاتر له میدیاكانهوه دهبیسترێن. به ڕواڵهت، كێشمهكێش و ناكۆكی له شۆرای باڵای كار وهڕێ دهكهوێت. واته شۆرایهك كه نوێنهرانی خاوهنكار، دهوڵهت و نوێنهرانی ڕێكخراوه دهست سازه كرێكارییهكان، تێیدا بهشدارن. ئهوهیكه ئهوان پێی دهڵێن چهنهلێدان، هیچ شتێك نییه بێجگهله بازاڕ گهرمی كردن بۆ ڕێكخراوه زهرده كرێكارییهكان و ههڵبهت له جهرهیانی ئهم نومایشهدا، زۆر جار دهبیندرێ كه نوێنهرانی مهجلیسی ڕژیمیش دهچنه ناو ماجهراكهوه و دهوڵهت و خاوهنكار بانگهێشتی ڕهچاوكردنی “عهداڵهت” دهكهن. یان بهناو نوێنهرانی كرێكاری ههڕهشهی ئهوه دهكهن كه دهچنه لای ڕێكخراوی لێكۆڵنهوه و دیوانی باڵای شۆرای كار. ساڵی ڕابردوو، ئاستی لانیكهمی حهقدهست، تا ڕادهیهك لهخوارێ بوو كه تهنانهت ههر ئهم دهست و پێوهندانهی ڕژیم، پهسندكراوهكهیان واژۆ نهكرد و ههڵبهت دهشزانین كه به بێ واژۆ كردنی ئهوانیش، ئهم گهڵاڵهیه بهكردهوه دهرهات.
ئاگادارین كه ساڵی ڕابردوو، ئهم بهناو نوێنهری كرێكارانه، خوازیاری ئهوه بوون كه حقوقی پایه تا دوو ملیۆن و ٨٠٠ ههزار تمهن بڕواته سهرێ و له بهرامبهردا نوێنهرانی خاوهنكار به بیانووی بڵاوبوونهوهی ویرووسی كۆرۆنا و توندبوونهوهی قهیرانی ئابووری خوازیاری فریز كردنی حهقدهست و هێنانهخوارهوهی حقوق و سهنهواتی ساڵانه بوون. ههموو ئهوانه له حاڵێكدا بوو كه ههر ئهو كات ناوهندی لێكۆڵینهوهكانی مهجلیس له نوێترین ڕاپۆرتی خۆیدا، هێڵی ههژاریی ڕهسمیی له تاران، ٤ ملیۆن و ٥٠٠ ههزار تمهن بهرئاورد كردبوو و ڕێكخراوه سهربهخۆ كرێكارییهكان، ئهم ڕهقهمهیان، ٩ ملیۆن تمهن ڕاگهیاندبوو و بهمجۆره، شۆرای باڵای كار نیشانی دا كه خۆی یاسای كاری كۆماری ئیسلامی كه ڕێژهی تهوهرۆم و ههزینهی سهبهدی بژێوی، به ڕێژهی لانیكهمی حهقدهست پێناسه دهكات، ڕهچاو نهكردووه و حهقدهستێكی دیاری كرد كه لانیكهم ٢٠ لهسهد كهمتر له ڕێژهی تهوهرۆم بوو.
ئهمساڵ بهڵام، باروودۆخهكه بۆ ملیۆنان كرێكار و زهحمهتكێش، یهكجار فهلاكهتبارتر له ساڵی ڕابردوویه. گشتگیربوونی ویرووسی كۆرۆنا، نهێنكاری و بێ كهفایهتیی ڕژیم، لهماوهی ١١ مانگی ڕابردوودا، بووهته هۆی ئهوهیكه ملیۆنان كهس له كرێكاران، له ئابووریی ڕهسمی و غهیره ڕهسمیدا، به بێ هیچ جۆره پهنایهك ئاوارهی سهر شهقامهكان بن و زۆر جار ناچار بوون كه به بێ هیچ پارێزێكی تهندرووستی، ههموو جۆر بههرهكێشییهك قهبووڵ بكهن تا نهبنه قوربانیی ههژاریی بێسنوور و برسییهتی. له ڕاستیدا، سهرانی ڕژیم، بهم سیاسهتانهیان، له ئهنقهست، ملیۆنان كهس له جهماوهری كرێكار و زهحمهتكێشی ئهم كۆمهڵگایهیان بهرهو قهتڵگا برد و لهو نێوهدا فهرمانی ڕێبهری جهنایهتكاری ڕژیم، واته ڕێگری له هاورده كردنی واكسێنی تهئیید كراو له لایهن ڕێكخراوی تهندرووستی جیهانی، ئهوپهڕی جهوههری جهنایهتكارانهی ئهم دهسهڵاتهی نیشان دا و ئهوكات مهعلووم بوو كه هات و هاوار و خۆههڵكێشانی ڕووحانی له حهفتهی یهكهمی بڵاوبوونهوهی ویرووسهكه، واته “پاراستنی گیان و دابین كردنی نان“هكهی، چلۆن له مهیدانی ژیانی ڕاستهقینهی خهڵكدا، مفع بۆوه.
له ئێستادا، داڕمانی ئابووری و پهرهسهندنی ههژاری و فهلاكهت، گهیشتووهته ئاستێك كه سهرۆكی ناوهندی نوێنهرانی كرێكارانی ئۆستانی تاران، كه هاوكات وهك نوێنهری كرێكاران له ناو شۆرای باڵای كاردا حزووری ههیه، باس له قووڵ بوونی بۆشایی حهقدهستهكان دهكات و دان بهوه دادهنێ كه “بردنهسهرهوهی سهد له سهدی حهقدهستهكان“یش ناتوانێ ئهم بۆشاییه پڕ كاتهوه. ناوبراو ئهم وتانهی به سهرهنجدان به باسهكانی گهڵاڵهی بوودجهی ساڵی ١٤٠٠ی دهوڵهتی ڕووحانی هێنایه گۆڕێ، كه تێیدا باس له بردنهسهرهوهی ٢٥ لهسهدیی حقوقی كارمهندانی دهوڵهت كراوه. دهزانین كه كۆی گشتیی حقوقی بنهماڵهیهكی چوار كهسی به پێی لێكدانهوهی حهقی مهسكهن، حهقی ئهولاد و حهقی بۆنی نهخدی، لهمساڵدا، گهیشتووهته دوو ملیۆن و ٨٠٠ ههزار تمهن و ئهگهر قهرار بێت ههر ئهم پێشنیارهی نوێنهرانی مهجلیس واته بردنهسهرهوهی ٢٥ لهسهدی ئهنجام بدرێت، ئهوكات حقوقی بنهماڵهیهكی چوار كهسی دهبێته ٣ ملیۆن و ٥٠٠ ههزار تمهن كه ئهم ڕهقهمه هیچ جۆره هاوسهنگییهكی لهگهڵ دوو فاكتۆری یاسای كاری ڕژیم واته ” تهوهرۆم و ههزینهی مهعیشهت” نییه. ساڵههایه كه بردنهسهرهوهی حهقدهستهكان به بێ لهبهرچاوگرتنی ئهم دوو فاكتۆره له شۆرای باڵای كاردا پهسند كراوه و دهشزانین كه تهوهرۆمی ڕاگهیهندراو له لایهن بانكی مهركهزییهوه كه یهكجار له تهوهرۆمی واقعی لهخوارتره، ٣٢ لهسهده و بردنهسهرهوهی ٢٥ لهسهدی، هیچ شتێك نییه بێجگهله هاتنه خوارهوهی ئاستی ڕاستهقینهی حهقدهستهكان لهچاو ساڵی ڕابردوو. ههڵبهت زۆرێك له كارناسان هێڵی ههژارییان له مانگهكانی خهزهڵوهر و بهفرانبار له نێوان ٩ تا ١٢ ملیۆن تمهن ڕاگهیاندووه. ڕێك لهو كاتهدا، دهوڵهت گهڵاڵهی بوودجهی ساڵی داهاتووی خۆی ڕادهستی مهجلیس كردووه. بهدهر له كێشمهكێشهكانی مهجلیس و دهوڵهت لهسهر بوودجه، له چوارچێوهی كێشمهكێشی باندهكانی ڕژیم و بهرژهوهندی ئهم باندانه، ئهم گهڵاڵهیه بوارهكانی دیكهی هێرشی دهوڵهتی سهرمایهداریی ئیسلامی بۆسهر جهماوهری كرێكار و زهحمهتكێش نیشان دهدا. له حاڵێك دا كه ملیۆنان كهس به سهختی توانای دابین كردنی ههزینهی تهندرووستی و دهرمانی خۆیان بهتایبهت له باروودۆخی گشتگیر بوونی كۆرۆنادا ههیه، بوودجهی بهشی سهنعهتیی ڕژیم ٣٧ هێندهی بوودجهیهكه كه بۆ گهشهی “سڵامهت و دهرمان” تهرخان كراوه. له باروودۆخێكدا كه به پێی ڕاپۆرته ڕهسمییهكان، پتر له ٤٠ لهسهدی مهدرهسهكان، نائهمن و ناستانداردن، بوودجهی تایبهت بۆ ژێرخانی “پهروهرده و بارهێنان“، ٦ بهرابهر له بوودجهی نیزامی كهمتره. له حاڵێك دا كه بوودجهی بهشی تهندرووستی ١٥٠ ههزار ملیارد و بوودجهی ئامووزش ١٦٠ ههزار ملیارده، بوودجهی ٥٥ ناوهندی مهزههبی، واته ئهو ناوهندانهی كه هیچ ئهركێكیان بێجگهله بڵاوكردنهوهی دواكهوترین بیروبۆچوون و خورافات نییه، ٦ ههزار و ٥٩٠ ههزار ملیارد تمهنه، واته نزیك به ٤٣ بهرابهری بوودجهی بهشی تهندرووستی و ئامووزش. ههروهها له حاڵێك دا كه گهڵاڵهی بوودجهی ماڵیاتی ١٥ لهسهدی بۆ حهقدهستی مانگانه، ٨ تا ١٢ ملیۆن و ماڵیاتی ١٠ لهسهدی بۆ حهقدهستی مانگانه ٤ تا ٨ ملیۆن دیاری كراوه، گهورهترین ناوهنده ماڵی و سهنعهتییهكان لهوانه شیركهتهكانی سهربه ناوهندهكانی خامنهیی، ئاستانی قۆدس، سپا، له بوار ماڵیاتهوه مۆعاف كراون. بهدهر لهوانه، بێگومان، گرتنهبهری بێدهنگی لهئاست گهڵاڵهی ڕیزبهندیی پتر له یهك ملیۆن موعهلیم و هاوسانسازیی سێ ملیۆن و ٦٠٠ ههزار كهس له خانهنشین كراون، پهیامێكی ئاشكرا و شهڕ فرۆشتن بهوان بوو.
له ڕاستیدا، هاوكات بوونی باسهكانی پهیوهندیدار به گهڵاڵهی بوودجهی ساڵی ١٤٠٠ له لایهكهوه و باسهكانی ئێستای شۆرای باڵای كار لهسهر بردنهسهرهوهی حهقدهستهكان نیشانی دهدات كه سهرانی ڕژیم له حاڵی ڕێكخستنی هێرشێكی وهحشیانهن بۆسهر ژیان و گوزهرانی جهماورهی كرێكار و زهحمهتكێشی ئهم كۆمهڵگایه. بهڵام ئهم هێرشه دهتوانێ وڵامی شیاوی خۆی له لایهن ملیۆنان مرۆڤی كار و زهحمهت، كه ڕۆژانه بهرهو ههژاریی بێسنوور دهبردرێن، وهربگرێتهوه. ئهم وڵامه ناتوانێ بێجگهله ڕێكخستنی موقاومهتی سهرتاسهری، پێكهێنانی ڕێكخراوه كرێكارییهكان له شوێنی كار و ژیان و پێكهێنانی پهیوهندی له نێوان ههڵسووڕاوان و ڕێبهرانی كرێكاری، له ئاست سهرتاسهریدا، شتێكیتر بێت. هێرشی ڕژیم لهسهر بهستێنی هاوسهنگیی هێزی نالهباری ئهمڕۆ ڕێكدهخرێت و بێگومان، ئهم هاوسهنگییه، دهكرێ و دهبێ بگۆڕدرێ.