کۆمەڵە_رێكخراوی كوردستانی حیزبی كۆمونیستی ئیران
وتاری ڕۆژ

ڕێكخراوی هه‌واڵنێرانی بێسنوور و ئازادیی میدیاكان

ڕێكخراوی ههواڵنێرانی بێسنوور، ڕاپۆرتی ساڵی ٢٠٢١ی خۆی سهبارهت بهپلهبهندیی ئازادیی میدیاكان بڵاوكردهوه‌. ڕاپۆرتهبهم شێوهیهدهستپێدهكات:

پلهبهندیی جیهانیی ئازادیی میدیاكان كهلهلایهن ڕێكخراوی ههواڵنێرانی بێسنوورهوهكۆكراوهتهو لهماوهی یهكساڵدا باروودۆخی ڕۆژنامهنهوانی له١٨٠ وڵاتی جیهان داوهتهبهر لێكۆڵینهوه، نشانی دهدات كهپیشهی ڕۆژنامهوانی سهرهكیترین واكسێنهبۆ ویرووسی زانیاریی ناڕاست. … ئهم واكسێنهله٧٣ وڵاتی جیهان بهبهتوندی بهریپێدهگیرێت و له٥٣ وڵاتیش لهگهڵ ئاستهنگی بهرهوڕوو بووهتهوه‌”.

ڕاپۆرتهكهسهبارهت بهئێرانی ژێر دهسهڵاتی كۆماری ئیسلامی بهمجۆرهدهنووسێت:

كۆماری ئیسلامیی ئێران یهكێك لهو وڵاتانهی جیهانهكهلهساڵی ١٣٨١ی ههتاوییهوهبههۆی سهركوتی حكوومهتیی ئازادیی میدیایی بهردهوام كهوتووهتهخوارترین بهشی ئهم لیستهوه‌. گشتگیربوونی كۆویدی ١٩ وێڕای ههوڵی بهرپرسانی حكوومهتی لهنومایشی هێنانهخوارهوهی ئاماری نهخۆشان و قوربانیانی ئهم نهخۆشیه، باروودۆخهكهی خراپتر كردووه‌. حكوومهت لهحاڵێكدا باس لهمهرگی ٦٦ ههزار كهس دهكات كهبهپێی هێندێك لهئامارهكان ئهم ژمارهیهپتر له١٨٠ ههزار كهس بهرئاورد كراوه‌. حكوومهتی كۆماری ئیسلامی، بهدهر لهكۆنتڕۆڵ كردنی میدیا سوننهتی و ڕهسمییهكان و ئینتێرنێت، ههڕهشهو بانگهێشت و دهستبهسهر كردن و مهحكووم كردنی ڕۆژنامهوانان بهردهوام درێژهپێدهدات. لهلایهكی دیكهوهئێران لهماوهی ٥٠ ساڵی ڕابردوودا زۆرترین ژمارهی حوكمی ئێعدامی دژبهڕۆژنامهوانان دهركردووهو بهكردهوهی دهرهێناوه‌”.

ڕاپۆرتی ڕێكخراوی ههواڵنێرانی بێسنوور بهپێی پێوهرهنووسراوهكانی كۆمهڵگای پێشكهوتووی سهرمایهداری ئامادهدهكرێت. بێگومان ئهم پێوهرانهلهچاو پێوهری دهسهڵاتهبهئاشكرا دیكتاتۆر و دژهمرۆیی و هارهكانی وهك كۆماری ئیسلامی، دهتوانێ ئهرێنی بێت. بهڵام ئهم ڕێكخراوهكهخۆی سهربهخۆ پێناسهدهكات، بهشێكهلهناوهندی سهرمایهداری جیهانی كهسیاسهتهكانی بهپێی ئاراستهسهرهكییهكانی ناو بورژوازیی هێندێك لهوڵاتهكان لهوانهئهمریكا دادهڕێژێ. بۆ نموونهبۆ ئهم ڕێكخراوهگرینگ نییهكهگشت میدیاكانی هێڵی ڕهسمی یان میدیاكانی خزمهتكاری سهرمایهدارانی كهڵان لهدهست ژمارهیهك ملیاردێری دهستی ڕاستی و یان ڕاستی توندئاژۆ دان. بۆ ئهم ڕێكخراوهگرینگ نییهكهگشت ههواڵنێران و نووسهران و كارمهندانی ئهم میدیایانه، ئهولهوییهتی ئامادهكردنی تهوهر و ههواڵ و ڕاپۆرتهكانیان، لهلایهن باڵاترین كاربهدهستانی دهستنیشانكراوی ئهم ملیاردێرانهوهدیاری دهكرێت. بۆ ئهم ڕێكخراوهگرینگ نییهكهنووسهرانی كاركوشتهی ئهم میدیایانه، بابهت و ههواڵ و ڕاپۆرتهكانیان بهجۆرێك ئامادهدهكهن و دایدهڕێژن كهمهعلووم نهبێت سهرچاوهی نابهرابهری بێوێنه، ههژاریی بێسنوور، بێكاریی بهرین، وێران كردنی ژیانی زۆربهی دانیشتووانی گوی زهوی، ڕهگهزپهرستی، فاشیسم و هاوشێوهكانی، خاوهنداریهتیی تایبهتی بورژوازی و نیزامی سهرمایهدارییه‌. بۆ ئهم ڕێكخراوهگرینگ نییهكهنووسهران و ههواڵنێرانیان، جیهان ئاواژوو و بهقازانجی سهرمایهنیشان دهدهن. بۆ ئهوان خاوهنانی ئامرازی بهرههمهێنان، نهكچهوسێنهر بهڵكوو خاوهنكار، كارخوڵقێن و دابینكهری بژێوی كرێكارانن.

ڕێكخراوی ههواڵنێرانی بێسنوور بهشێوهی ڕهسمی خۆی بهمجۆرهپێناسهدهكات:

ڕێكخراوی ههواڵنێرانی بێسنوور، ئهنجومهنییهكی جیهانییهبۆ دیفاع لهئازادیی گهیاندنی ههواڵ و بیروبۆچوون بهپێی ئهسڵی ١٩ی ڕاگهیهندراوی جیهانیی مافی مرۆڤ. ئهم ڕێكخراوهبهردهوام بۆ ئازادیی ڕۆژنامهوانان و هاوكارانی میدیایی كهبههۆی چالاكیی پیشهیی خۆیانهوهزیندانی دهكرێن، ههوڵ دهدات“. بهڵام با بزانین ئهم ڕێكخراوهبهو پێناسهیهی كهلهخۆی كردووهچهندهپێبهنده؟

ئهنجومهنهكانی هاوپشتیی ئهمریكای لاتینسهبارهت بهڕێكخراویههواڵنێرانی بێسنوورڕاگهیهندراوێكی بڵاو كردووهتهوه‌.  ئهم ڕاگهیهندراوهلهلایهنیهكیهتیی فیدائیانی كۆمۆنیستبهكورتی وهرگێڕدراوهتهوه‌. لهبهشێك لهم ڕاگهیهندراوهدا هاتووه‌:

لهماوهی ساڵانی ڕابردوودا بۆ نموونهلهناڕهزایهتیی جلیقهزهردهكان و یان لهناڕهزایهتییهكانی دژبهكۆبوونهوهیجی ٢٠لهساڵی ٢٠١٧ لههامبۆرگی ئاڵمان كهتێیاندا بهدهیان ڕۆژنامهوان، فیلمگر و ههواڵنێر كهوتنهبهر لێدان و توندوتیژیی فیزیكیی هێزهئهمنییهكان، هیچ ڕاپۆرت یان ڕاگهیهندراوێكی ناڕهزایهتیی ڕهسمی لهلایهن ئهم ڕێكخراوهوهئامادهنهكرا. لهڕێفراندۆمێكدا كهلهمانگی ئۆكتۆبری ساڵی ٢٠١٧ لهئهیالهتی كاتالان لهباكووری سپانیا بۆ مافی خودموختاری بهڕێوهچوو و بهخاتری دهنگی ئهرێنیی زۆربهی خهڵكی ئهم ئهیالهتهبهخودموختاری، دژایهتی و هێرشی دهوڵهتی ناوهندی لهمادریدهوهبۆسهر ئهیالهتی كاتالان دهستیپێكرد، لهماوهی ڕۆژانی ناڕهزایهتی بهرین دژبهتوندوتیژیی پۆلیس لهشارهجۆراوجۆرهكان، دهیان ههواڵنێر بریندار بوون و دهستبهسهر كران و دادگایی كران. بهڵام ڕێكخراویههواڵنێرانی بێسنوورتا بهئهمڕۆ هیچ ڕاگهیهندراوێكی لهمبارهوهبڵاونهكردووهتهوه‌. لهپێوهند لهگهڵ كوژرانی ٢٣ ههواڵنێری كۆلۆمبیایی كهسیاسهتهكانی دهوڵهتی تیرۆری كۆلۆمبیایان ئاشكرا كردبوو، ئهم ڕێكخراوهبێدهنگیی گرتهبهر. ئیدیعای دیفاع لهڕۆژنامهوانان لهلایهن ڕێكخراویههواڵنێرانی بێسنوورلهحاڵێك دایهكهتا بهئهمڕۆ تهنانهت یهك ئاكسیۆن بۆ ئازادییئاسانژ، دامهزرێنهری ماڵپهڕی لهقاودهریویكی لیكسئهنجام نهداوه‌. “جوولیان ئاسانژبهئامادهكردنی ڕاپۆرت لهپێوهند لهگهڵ ڕۆڵی ئهرتهشی ئهمریكای باكوور و وڵاتانی ناتۆ لهبۆمبارانی عێراق و چهندین بهڵگهسهبارهت بهكوژرانی كهسانی مهدهنی لهم بۆمبارانهدا، ئهركی ئینسانی و ڕاستهقینهی ههواڵنێرێكی نهنجام دا. ناوبراو بهخاتری بهجێ هێنانی ئهم ئهركهئینسانیهی، ساڵههایهلهلهندهن لهژوورێكی تاكهكهسیدا زیندانی كراوه‌. تاوانی جوولیان ئاسانژ، ههوڵ بۆ لهقاودانی جهنایاتی جهنگی و خهبات دژبهسانسووڕ بووه‌. لێرهدا پرسیار ئهوهیهكهبۆچی ڕێكخراویههواڵنێرانی بێسنوورهیچ عهلاقهو مهیلێكی بۆ ئازادیی جوولیان ئاسانژ نییه؟ ئهم ڕێكخراوهههروهها سهبارهت به‌ “ئێدوارد سنۆدێنكهنزیك بهدهساڵهلهئهمریكا ڕایكردووه، بێدهنگیی گرتووهتهبهر. “ئێدوارد سنۆدێنلهدیفاع لهئازادی بیروبۆچوون و بهئامادهكردنی چهندین بهڵگهبهئامانجی لهقاودان و بهرهنگاربوونهوهلهگهڵ دهسهڵاتی گشتیی ئۆرگانهدهوڵهتی و ڕێكخراوهئهمنی و سیخوڕییهكانی ئهمریكای باكوور و ڕۆڵی ئهوان لهكۆنتڕۆڵ كردنی ژیانی ئاسایی هاوڵاتییانی ئهمریكای باكوور، كهوتهژێر چاوهدێری و سهرهنجام ناچار بوو ئهم وڵاتهجێبهێڵێت.

سهرهڕای ههمووی ئهوانه، ڕاپۆرتهكانی ڕێكخراوی ههواڵنێرانی بێسنوور سهبارهت بهباروودۆخی ههواڵنێران و ڕۆژنامهوانان لهوڵاتانی وهك ئێران ههڵگری گهلێك خاڵی بهنرخن كهپێویستهبایهخیان پێبدرێت، بهڵام ماهییهت و بهربهستهكانی كاریی ئهم ڕێكخراوهش پێویستهبناسرێن.

بابەتی پەیوەندیدار

بەرەو بەرزڕاگرتنی هەرچی شکۆدارتری ڕۆژی جیهانی کرێکاران

-

توندتربونەوەی گوشارەکانی کۆماری ئیسلامی بۆسەر مامۆستایانی مافخواز

-

ڕژیمی ئیسلامی لە سەنگەری سەپاندنی حیجابی ئیجباری، پاشەکشەی پێدەکرێت

-

شەڕ ئامرازێک لە دژی خەڵک، لە خزمەت مانەوەدا

-

ناڕەزایەتی جیهانی لەدژی بەردەوامبوونی جینۆسایدی ئیسرائیل لە غەززە

-

داماویی و بێدەسەڵاتی کۆماری ئیسلامی لە ئاست ژنانی ئازادپۆش

-