سه‌باره‌ت به ئاخێزی جه‌ماوه‌ری له عێراق دژبه ڕژیمی ئایینی ده‌سه‌ڵاتدار
سه‌ره‌ڕای به‌رده‌وامبوونی حكوومه‌تی نیزامی و ڕێگری له هاتووچۆ و حزووری به‌ربڵاوی هێزه‌كانی پۆلیسی دژه شۆڕش له سه‌ر شه‌قامه‌كان، ڕۆژی شه‌ممه ٥ی مانگی ئۆكتۆبر بۆ ٥مین ڕۆژی به‌رده‌وام ناڕازایه‌تیه‌كان له به‌غدا و چه‌ند شارێكی دیكه درێژه‌ی بووه. سه‌رانی حكوومه‌تی عێراق له ترسی به‌رده‌وام بوون و په‌ره‌سه‌ندنی ئه‌م ناڕه‌زایه‌تیانه بۆ ناوچه‌كانی دیكه، فه‌رمانی ته‌قه كردنیان به هێزه‌كانی پۆلیس داوه. هێرش و سه‌ركوتی هێزه‌كانی پۆلیسی دژه شۆڕش له‌م چه‌ند ڕۆژه‌دا كه‌م وێنه بووه. به پێی ڕاپۆرته‌كان هه‌تا ئێستا نزیك به ١٠٠ كه‌س گیانیان له‌ده‌ست داوه و نزیك به دوو هه‌زار كه‌سی دیكه‌ش بریندار و ٥٧٠ كه‌سیش ده‌ستبه‌سه‌ر كراون. هێزه ئه‌منیه‌كان ته‌نانه‌ت چه‌ند كه‌سی برینداریان له نه‌خۆشخانه‌كاندا ده‌ستبه‌سه‌ر كردووه. خه‌ڵكی ناڕازای و وه‌گیان هاتووی عێراق كه له‌سه‌ر ده‌ریایه‌ك له سه‌روه‌ت و سه‌رچاوه‌ی سرووشتی ڕاوه‌ستاون، له ڕۆژی شه‌ممه ٢ی ئۆكتۆبره‌وه به‌دوای بانگهێشتی به‌ربڵاویان له تۆڕه كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كان له شاره‌كانی به‌غدا، كه‌ربه‌لا، عه‌ماره، نه‌جه‌ف و چه‌ند شارێكی دیكه، شه‌پۆلی نوێی ناڕه‌زایه‌تیان ده‌ستپێكرد. ناڕازیان دژبه گه‌نده‌ڵی و دزیی ناو ده‌زگای ده‌وڵه‌ت و گرووپه ملیشیا ئیسلامیه‌كان و هه‌وه‌رها بێكاری به‌رین و كه‌مبوونی ئاوی خواردنه‌وه و نه‌بوونی خزمه‌تگوزاری و قه‌تعی به‌رق و دۆخی ناله‌باری ژیانیان خۆپیشاندانێكی به‌ربه‌ڵاویان وه‌ڕێخستووه. خۆپیشانده‌ران به خواستی ڕووخانی ڕژیمی ئایینی ده‌سه‌ڵاتدار، له‌م ڕۆژانه‌دا ڕق و تووڕه‌یی و ناڕه‌زایه‌تیی خۆیان دژبه باروودۆخی ناله‌باری ئێستا ده‌ربڕیوه.
خه‌ڵكی خرۆشاوی عێراق كه له ئاكامی ده‌ست تێوه‌ردان و سیاسه‌تی وێڕانكه‌ری ڕژیمی كۆماری ئیسلامی له عێراق و ڕۆڵی ئه‌و ڕژیمه له به ده‌سه‌ڵات گه‌یاندنی حیزب و جه‌ریانه كۆنه‌په‌رسته مه‌زهه‌بیه‌كان و ڕێكخراوی حه‌شدی شه‌عبی به باشی ئاگادارن، ئه‌م ڕژیمه به یه‌كێك له هۆكاره‌كانی زاڵ بوونی ئه‌م باروودۆخه ناله‌باره ده‌زانن. له خۆپیشاندانه‌كاندا، خه‌ڵكی تووڕه و وه‌گیان هاتوو له‌گه‌ڵ هێزه ئه‌منیه‌كان و حه‌شدی شه‌عبی تووشی تێكهه‌ڵچوون بوون و ئاڵای كۆماری ئیسلامییان ئاگر دا و له‌دژی گرووپه‌كانی سه‌ر به‌م ڕژیمه درووشمیان وته‌وه و له چه‌ند پارێزگایه‌كیش نووسینگه‌ی حیزبه ئیسلامیه‌كانیان ئاگر دا. ئه‌مه‌ش له حاڵێكدایه كه میدیاكانی كۆماری ئیسلامی و گرووپه ئیسلامیه‌كانی سه‌ر به ڕژیم، ده‌ست و په‌یوه‌نده‌كانی سه‌ربه ده‌وڵه‌تی عه‌ره‌بستانی سعوودی و ئیسرائیلیان وه‌ك هانده‌ری ئه‌م ناڕه‌زایه‌تیانه پێناسه كردووه. سه‌رانی حكوومه‌تی عێراق و گرووپه ئایینیه‌كان كه له په‌ره‌سه‌ندنی ئه‌م ناڕه‌زایه‌تیانه تۆقاون، به‌و په‌ڕی سه‌رلێشێواویه‌وه هه‌وڵ ده‌ده‌ن تا به هه‌ر شێوه‌یه‌ك بێت بڵێسه‌ی ڕق و تووڕه‌یی خه‌ڵك دامركێنن. “عادل عه‌بدۆل مێهدی”، سه‌رۆك وه‌زیرانی عێراق، له وتووێژێكی تلویزیۆنی دا، به‌ڵێنی دا كه وڵام به “خواستی ڕه‌وا”ی ناڕازیان بداته‌وه و حكوومه‌تی نیزامیش هه‌ڵوه‌شێنێته‌وه. له لایه‌كی دیكه‌وه، “كۆمیسیۆنی به‌رئه‌نگاربوونه‌وه له‌گه‌ڵ گه‌نده‌ڵی ده‌وڵه‌ت” بۆ هێور كردنه‌وه‌ی ناڕه‌زایه‌تیه‌كان، بڕیاری ده‌ركردنی هه‌زار كارمه‌ندی ده‌وڵه‌تی ڕاگه‌یاند. هه‌روه‌ها، ئایه‌توڵڵا سیستانی، وێڕای ڕه‌خنه له ده‌وڵه‌ت به‌هۆی بێ ئاكام مانه‌وه‌ی ڕێفۆرمی ئابووری و به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ گه‌نده‌ڵی، داوای له هه‌موو لایه‌نه‌كان كرد كه “هه‌تا دره‌نگ نه‌بووه” كۆتایی به توندوتیژیه‌كان بێنن. “مۆ‌قته‌دا سه‌در”یش له لایه‌كی دیكه‌وه له به‌یانیه‌یه‌كدا ڕایگه‌یاند كه بۆ پێشگرتن له توندوتیژیی زیاتر “پێویسته ده‌وڵه‌ت ئیستعفا بدات و به زووترین كات هه‌ڵبژاردنێك له ژێر چاوه‌دێری ڕێكخراوی نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان به‌ڕێوه‌چێت.
ئه‌گه‌رچی سه‌رانی حكوومه‌ت و دار و ده‌سته‌ی دسه‌‌ڵاتدار به فریو و فێڵ له هه‌وڵی ئه‌وه‌دان كه ناڕه‌زایه‌تیی خه‌ڵك به لاڕێدا به‌رن، به‌ڵام ئه‌م ئاخێز و ناڕه‌زایه‌تیانه كه ڕیشه‌یان له باروودۆخی ئابووری، كۆمه‌ڵایه‌تیی و سیاسی زاڵ به‌سه‌ر ئه‌م كۆمه‌ڵگایه‌دایه، وه‌ك ئاگری ژێر خۆڵه‌مێش وایه و هه‌موو جارێ به بۆنه‌یه‌كه‌وه بڵێسه‌كانی سه‌رهه‌ڵده‌داته‌وه. شه‌پۆلی ئه‌م دوایانه‌ی ئاخێزی جه‌ماوه‌ری له عێراق، له درێژه‌ی ناڕه‌زایه‌تیی ساڵانی ڕابردوودایه و هاوشێوه‌ی ئاخێزه‌كانی سوودان و ئه‌لجه‌زایه‌ره. ئه‌م ناڕه‌زایه‌تیانه له باردووخێكدا سه‌ریان هه‌ڵداوه كه پتر له ٩ ساڵ به‌سه‌ر ئاخێزی شۆڕشگێڕانه‌ی وڵاتانی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست و باكووری ئه‌فریقا و ڕووخانی دیكتاتۆرانی توونس، میسر، لیبی و یه‌مه‌ن، تێپه‌ڕ بووه. به‌هۆی له‌شكر كێشی ئه‌مرێكا بۆسه‌ر عێراق، ئاخێزی شۆڕشگێڕانه‌ی عێراق له چاو وڵاتانی دیكه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست دره‌نگتر سه‌ری هه‌ڵدا. له‌ڕاستیدا، ئاخێزی شۆڕشگێڕانه‌ی وڵاتانی توونس، میسر، سووریه و لیبی كه بۆ باشتر كردنی بارودۆخی ژیان و كرانه‌وه‌ی كه‌ش و هه‌وای سیاسی كۆمه‌ڵگا و له یه‌ك كه‌لامدا خه‌بات بۆ نان و ئازادی بوو، شكستی هێنا. له جه‌ره‌یانی هه‌موو ئه‌م سه‌رهه‌ڵدانه سیاسیانه‌دا، جه‌ماوه‌ری خرۆشاو له‌گه‌ڵ دوو به‌ره‌ی دژه شۆڕش واته ده‌سه‌ڵاتی دیكتاتۆریی پێشوو و هێزی ئۆپۆزیسیۆنی دواكه‌وتوو ڕووبه‌ڕوو بوونه‌وه. به‌ڵام سه‌ره‌ڕای شكستی ئه‌م ئاخێزه جه‌ماوه‌ریانه و ده‌خاڵه‌ت و ده‌ست تێوه‌ردانی زلهێزه‌كانی سه‌رمایه‌داری جیهانی و ناوچه‌یی له ناوه‌نده قه‌یراناویه‌كانی ئه‌م ناوچه‌یه و سه‌ره‌ڕای كوشتار و سه‌ركوتێك كه وه‌ڕێیان خستووه، چرۆی سه‌رهه‌ڵدانی بزووتنه‌وه‌یه‌كی پێشڕه‌و و ڕزگاری به‌خش له هه‌موو وڵاتانی ناوچه‌كه‌دا ده‌بیندرێ. له ڕاستیدا، چرۆی شۆڕش له خاكی ڕوژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاستدا سه‌ریهه‌ڵداوه‌ته‌وه، له‌به‌ر ئه‌وه‌یكه به‌ستێنی ئاخێزی جه‌ماوه‌ری و شۆڕشگێڕانه له ناو نه‌چووه، له‌به‌ر ئه‌وه‌یكه هیچ كام له خواسته‌كانی خه‌ڵك، كه له پێناو وه‌دی هاتنیاندا خوێنی خۆیان ڕژانده سه‌ر شه‌قامه‌كان، وڵامیان پێنه‌دراوه‌ته‌وه. ڕه‌وه‌ندی پێشڕه‌ویی بزووتنه‌وه‌ی كرێكاری و په‌ره‌سه‌ندنی بزووتنه‌وه‌ی ناڕه‌زایه‌تی له ئێران له ماوه‌ی ساڵانی ڕابردوودا، مانگرتنی كرێكاری و جۆش و خرۆشی خه‌بات له توركییه، ئه‌زموونی ده‌سه‌ڵاتی خۆبه‌ڕێوه‌به‌ری جه‌ماوه‌ری له كوردستانی سووریه، جم و جۆڵی بزووتنه‌وه‌ی كرێكاری و بزووتنه‌وه‌ی چه‌پ له توونس و ده‌سپێكی دووباره‌ی ناڕه‌زایه‌تیه‌كان له میسر، هه‌موو ئه‌مانه ده‌رخه‌ری ئه‌و توانا نهێنیانه‌یه له ناوه‌ندی شه‌ڕ و قه‌یرانی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاستدا.
ناڕه‌زایه‌تی جه‌ماوه‌ری خه‌ڵك له عێڕاق، ڕیشه‌ی له قووڵایی بێبه‌ریی ئابووری و كۆمه‌ڵایه‌تی و بێ مافییه‌كان دایه. له ڕاستیدا، تا كاتێك كه له عێراق گرووپ و دار و ده‌سته كۆنه‌په‌رسته‌كان ده‌سه‌ڵاتیان به‌ده‌سه‌وه گرتبێت و تا كاتێك هێزه كۆنه‌په‌رسته‌كانی ناوچه‌كه له‌وانه كۆماری ئیسلامی، ڕژیمی فاشیستی توركییه و حكوومه‌تی عه‌ره‌بستانی سعوودی به یارمه‌تیی هێزه‌كانی وه‌ك حه‌شدی شه‌عبی و حه‌شدی وه‌ته‌نی و ئه‌مریكا، به ناردنی هێز و تاڵان كردنی سه‌رچاوه‌ی نه‌وتیی ئه‌م وڵاته، عێراقیان كردبێته مه‌یدانی كێبه‌ركێی خۆیان و به‌رده‌وام به په‌ره‌پێدانی ناكۆكی و دۆژمنایه‌تی خۆینین، خه‌ڵكی سته‌ملێكراویان له سیاسه‌ت خستبێته پاراوێزه‌وه، نه به‌غدا و نه به‌سره و نه هیچ شوێنێكی دیكه‌ی عێراق ڕه‌نگی ئازادی و ئه‌منیه‌ت و ڕفاه به‌خۆیه‌وه نابینێت. خه‌ڵكی ناڕازی كه ئه‌مڕۆ له به‌غدا و شاره‌كانی دیكه هاتوونه سه‌ر شه‌قامه‌كان و له‌دژی ده‌وڵه‌تی ئایینی درووشم ده‌ڵێنه‌وه، پێویسته دواجار به پشت به‌ستن به ئه‌زموونی خه‌باتی خۆیان و ده‌رس وه‌رگرتن له ئه‌زموونی ئاخێزی شۆڕگێڕانه له ناوچه‌كه و به پته‌وكردنی ڕیزه‌كانیان و ڕێبه‌ری كردنی شۆڕش له جه‌ریانی خه‌باتدا، خه‌ڵكی سه‌رتاسه‌ری عێراق له كابووسی نائه‌منی و هه‌ژاری و فه‌لاكه‌ت و بێكاری و ده‌زگای گه‌نده‌ڵی ده‌سه‌ڵاتدار ڕزگار بكه‌ن. بێ گومان هێزه كۆمۆنیست و ئازادیخوازه‌كان به تێكه‌ڵبوون له‌گه‌ڵ شه‌پۆلی خرۆشاوی خه‌باتی جه‌ماوه‌ری ده‌توانن له شكڵ دان به ڕێبه‌ریه‌كی شۆڕشگێڕانه و ڕووناك بین كاریگه‌ر بن.
كۆمیته‌ی ناوه‌ندی حیزبی كۆمۆنیستی ئێران
١٣ی خه‌زه‌ڵوه‌ری ١٣٩٨ی هه‌تاوی
٥ی ئۆكتۆبری ٢٠١٩ی زایینی