کۆمەڵە_رێكخراوی كوردستانی حیزبی كۆمونیستی ئیران
وتاری ڕۆژ

چینی كرێكار وڵامێكی شیاو به‌ شۆڕای باڵای كار ده‌داته‌وه‌!

99523 170

99523 170

پاش تێپهڕبوونی نزیك بهسێ مانگ لهساڵی نوێ، سهرهنجام شۆرای باڵای كار، شهوی شهممه١٧ی جۆزهردان، ڕێكهوتنی خۆی لهسهر لانیكهمی حهقدهستی ئهمساڵڕاگهیاند. ئاگادارین كهپێشتر له٢٠ی خاكهلێوهدا شۆرای باڵای كار ئاستی لانیكهمی حهقدهستی كرێكارانی بۆ ساڵی ١٣٩٩، بهزیادكردنی ٢١ لهسهد بهحهقدهستی ساڵی ڕابردوو، یهك ملیۆن و ٨٣٥ ههزار تمهن ڕاگهیاندبوو. ئهو ڕهقهمهئهوهندهبێشهرمانهبوو كهتهنانهت نوێنهرانی بهناو كرێكاری، واتهئهوانهی وا دهست و پهیوهندهكانی دهوڵهتن لهناو ئهو شۆرایهدا، دهنگی ناڕهزایهتیان بهرز ببۆوهو ڕێكهوتنهكهیان واژۆ نهكردبوو. لهئێستادا لهگهڵ تێپهڕنیی نزیك بهدوو مانگ و ململانێ و چهنهلێدانهكانی نێوان ههر دووك لا و تۆمار كردنی سكاڵای ڕێكخراوهزهردهكرێكاریهكانی سهربهخانهی كاریگهر بودیوانی عهداڵهتی ئیداری بهئامانجی پێداچوونهوهی ڕێكخراوی لێپرسینهوهو دیوانی شۆرای باڵای كار بهسهر لانیكهمی حهقدهستهكان و تهنانهت ناڕهزایهتیی هێندێك لهنوێنهرانی مهجلیس، شۆرای باڵای كار پاش وهدواخستنی چهندین دانشتنی خۆی، كۆبووهوهو بهوتهی ههواڵنێریی دهوڵهتیی ئێرانپاش ٧ كاتژمێر چهنهلێدان لهنێوان ئهندامانی شۆرای باڵای كار، سهرهنجام لانیكهمی حهقدهستهكان، ٥ لهسهدی پێ زیاد كرا. بهڵام هاوكات ٧٥ ههزار تمهنیش لهحهقی سهنهوات كهم كرایهوه‌. بهپێی ڕێكهوتنی تازهلهشۆرای باڵای كاردا، مزدی پایهدهبێتهیهك ملیۆن و ٩١١ ههزار تمهن. ههروهها حهقی مهسكهنی كرێكارانیش بهزیادكردنی بڕی ٢٠٠ ههزار تمهن، ٣٠٠ ههزار تمهن دیاری كرا. ئهندامانی بهناو كرێكاریی شۆرای باڵای كار لهجهرهیانی دوو مانگ چهنهلێداندا خوازیاری ئهوهبوون كهحهقدهستی پایهتا دوو ملیۆن و ٨٠٠ ههزار تمهن زیاد بكرێت. لهبهرامبهردا نوێنهرانی خاوهنكاران بهبیانووی بڵاوبوونهوهی ویرووسی كۆرۆنا و توندبوونهوهی قهیرانی ئابووری، خوازیاریفریز كردنی حهقدهستهكان و هێنانهخوارهوهی حهقی سهنهواتی ساڵانهبوون. ههموو ئهو چهنهلێدانانهو دیاری كردنیسنووری تاقهت هێنانو ههڕهشهی خاوهنكاران سهبارهت بهدهركردنی هێزی كار و شهڕ و ئاشتیی نوێنهرانی بهناو كرێكاری، لهباروودۆخێك دایه كهناوهندی لێكۆڵینهوهكانی مهجلیس لهنوێترین ڕاپۆرتی خۆیدا، هێڵی ههژاریی ڕهسمیی لهتاران چوار ملیۆن و ٥٠٠ ههزار تمهن ڕاگهیاندبوو و كۆمیتهی مزدی شۆرای باڵای كاری ڕژیمیش لهڕهشهممهو بهر لهقهیرانی كۆرۆنا، ڕهقهمی سهبهدی بژێوی چوار ملیۆن و ٩٤٠ ههزار تمهن بهرئاورد كردبوو و ڕێكخراوهسهربهخۆ كرێكاریهكانیش ئهم ڕهقهمهیان ٩ ملیۆن تمهن ڕاگهیاندبوو. شۆرای باڵای كار تهنانهت بهبێ ڕهچاوكردنی ماددهی ٤١ی یاسای كاری كۆماری ئیسلامی، كهنرخی تهوهرۆم و سهبهدی بژێو بهپێوهری دیاری كردنی لانیكهمی حهقدهستهكان دهزانێت، حهقدهستێكی دیاری كرد كهلانیكهم ٢٠ لهسهد لهنرخی ڕهسمیی تهوهرۆم كهمتره‌. شۆرای باڵای كار فریوكارانهزیاد كردنی ٢٠٠ ههزار تمهن حهقی مهسكهن بهڕووی كرێكاران دادهدات، بهڵام لهڕاستیدا چوونهسهرهوهی ٤٣ لهسهدیی قیمهتی مهسكهن لهمانگی گوڵانی ئهمساڵدا لهچاو ساڵی ڕابردوو مانای واقعیی ئهم بهناو زیادكردنهی حهقی مهسكهنهمان پێ نیشان دهدات. ئاشكرایهكهچوونهسهرهوهی قیمهتی مهسكهن دهستبهجێ دهبێتههۆی بهرزبوونهوهی ئاستی كرێی ماڵ و ههروهك بینیمان لهمانگی گوڵانی ئهمساڵدا ئاستی كرێی ماڵ ٤٠٠ تا ٦٠٠ ههزار تمهن بهرز بۆوه‌‌. واتهحهقی مهسكهنی كرێكاران، كهگۆیا قهرارهدڵاواڵهیی دهوڵهتیش نیشان دات، تهنانهت نیوهی چوونهسهرهوهی كرێی ماڵیش قهرهبوو ناكاتهوه‌. لهبیرمان نهچێتهوهكهحقووقی ٧٥ لهسهدی خانهنشینانیش بهپێی لانیكهمی حهقدهستهكان دیاری دهكرێت، كهوابوو دهبینین كهئهوهتهنیا حهقدهست وهرگرانی دامهزراو نین كهتهنانهت بهو حهقدهستهوهناتوانن ههزینهی دهڕۆژی  ژیانی خۆیانی پێ دابین بكهن، بهڵكوو ملیۆنان كهس لهخانهنشینانیش پاش چهند دهیهڕهنج و زهحمهت لهحاڵێكدا كههێزێكی وایان لهجهستهدا نهماوه، ڕێگایهكیان نییهبێجگهلهئهوهیكهبۆ دابین كردنی بژێویان، بڕۆنهبازاڕی ناڕهسمی و بهمزدێكی كهمتر لهلانیكهمی حهقدهستهكهیانهوه، خۆیان لهبرسیهتی ڕزگار بكهن.

ئهم باروودۆخهفهلاكهتبارهلهحاڵێكدایهكهبڵاوبوونهوهی ویرووسی كۆرۆنا، دهرفهتێكی گونجاوی بۆ سهرمایهداران خۆڵقاندووهتا ملیۆنان كهس بێڕهحمانهفڕێ دهنهسهر شهقامهكان. ڕێك لهدڵی ئهو باروودۆخهدایهكهدهرفهتێكی لهباریش بۆ شۆرای باڵای كار دهخوڵقێت كهبهمجۆرهبێشهرمانهپهلامار بهرێتهسهر ژیان و بژێوی كرێكاران. ئهگهر ملیۆنان كهس لهماوهی حهقتهكانی ڕابردوودا بههۆی بڵاوبوونهوهی ویرووسی كۆرۆنا و بێ كهفایهتیی ڕژیم لهمههار كردنی ئهم ویرووسه، بهئهرتهشیی ملیۆنیی بێكاران پهیوهست بوون، كهوابوو چ دهرفهتێك لهوهباشتر  كهبهبیانووی خاوبوونهوهی چهرخی بهرههمهێنان ههموو یاسا  و ڕێساكان بخهنهژێر پێ. بهجۆرێك كهدهوڵهت و خاوهنكار تهنانهت لهدهوری یهكهمی وتووێژهسێ لایهنهكاندا، نوێنهرانی زهردی كرێكارییان دهور لێداوهتهوهو بهبێ ڕهزامهندیی ئهوان لانیكهمی حهقدهستهكهیان ڕاگهیاندووه‌.

لهباروودۆخێكدا كهههموو ڕۆژێ، لهلایهكهوهنرخی تهوهرۆم دهڕواتهسهرتر و لهلایهكی دیكهشهوهبهردهوام پووڵی ئێران بێ ئهرزشتر دهبێت، بهبڕێك لێكدانهوهبۆمان دهردهكهوێ كههاوكات چ پهلامارێكی وهحشیانهشیانبۆ سهر ژیان و بژێوی ملیۆنان بنهماڵهی كرێكاری بهدیاری كردنی ئهو ئاستهلهلانیكهمی حهقدهست، ڕێكخستووه‌. ئهوانهی وا لهشۆرای باڵای كاردا دانیشتوون، ڕهنگبێ لایان وابێ كهدواهاتهكانی كۆرۆنا دهرفهتێكی گونجاو بهچینی كرێكار نادات تا بهرهنگاری ئهم پهلامارهوهحشیانهیهببنهوه، بهڵام چاوخشاندنێك بهسهر ناڕهزایهتی و جم و جۆڵهكرێكاریهكانی تهنیا یهك مانگی ڕابردوو، پووچهڵ بوونی خهیاڵاتی ئهوانمان پێ نیشان دهدات. ئهوهیكهناكرێ حاشای لێبكرێ، ئهوهیهكهچینی كرێكاری ئێران لهماوهی ساڵانی ڕابردوودا، گهلێك خهباتی شكۆداری ڕێكخستووهو بهبۆنهی ههر ئهو خهباتهشیهوه، بهرهو ناوهندی گۆڕانكاریی كۆمهڵگا ڕۆیشتووه‌. نهداسهپاندنی حهقدهستی چهند قات ژێر هێڵی ههژاری و نهدهستبهسهر و زیندانی كردنی ڕێبهران و ههڵسووڕاوانی كرێكاری  و نهلێدانی قهمچی و شهللاق، نهیتوانیوهببێتهبهربهستێك لهبهرامبهر ئیرادهو عهزمی كرێكاران بۆ پێشڕهوی كردنیان. ئهگهر نهبوونی ڕێكخراوی بههێز و خهباتكار و جهماوهری و سهرتاسهریی كرێكاری بۆ بهرهنگاربوونهوهلهگهڵ پهلاماری چینی سهرمایهدار و دهوڵهتهكهیان، یهكێك لهكهم و كوڕیهكانی چینی كرێكاره، بهڵام كێ دهتوانێ ئیدیعای ئهوهبكات كهخهباتی شكۆداری كرێكارانی ههفت تهپه، فوولادی ئههواز، هێپكۆی ئهراك و مانگرتنی سهرتاسهریی موعهلیمان و خانهنشین كراوان، بهستێنێكی عهینی و ماددی بۆ ڕێكخستنی ئهرتهشی ملیۆنیی كرێكاران لهپێناو خۆیهكلاكردنهوهلهگهڵ ئهم ڕژیمهنین. بێ گومان، چینی كرێكار بهتێپهڕین لهباروودۆخی داسهپاوی كۆرۆنا و بهپشت بهستن بهئهزموونهبهنرخهكانی چهند ساڵی ڕابردووی، سهپاندنی ئهو ڕادهیهلهههژاری، بهسهر ملیۆنان مرۆڤ، بێ وڵام ناهێڵێتهوه‌.