کۆمەڵە_رێكخراوی كوردستانی حیزبی كۆمونیستی ئیران
وتاری ڕۆژ

منداڵانی كار و سه‌رشه‌قام، له‌ كوشتارگه‌ی ده‌وڵه‌تی سه‌رمایه‌داریی ئیسلامی‌دا!

N82838779 72193806

كاتێك كهباس لهمنداڵانی كار و سهرشهقام دهكرێت، وێنهی منداڵانێك دێتهبهر چاو، كهلهسهر چوارڕاكان و لهناو دووكهڵی ماشێنهكاندا بۆ بهدهستهێنانی تیكهنانێك، ئهوبهراوبهر دهكهن. ئهو منداڵانهدێنهبهرچاو، كهلهكهنار پیادهڕهوهكان چاویان بهڕێبوارانهوهدووریوهو چاوهڕوانی ئهوهن كهڕێبوارێك بهنیگای پڕ لهڕۆحمێوه، لێیان نزیك بێتهوهو كهوشهكانی بۆ واكس لێدان بخاتهئیختیاریانهوهو یان وێنهی منداڵانێك كهباری قورسیان لهسهر شانیان داناوهو لهناو قهرهباڵغیدا، بهسهختی بهرهوپێش دهڕۆن. بهڵام ههمووی ئهم وێنانه، بهشێكی چكۆلهلهو دیاردهیهی كهپێی دهوترێ منداڵانی كار و سهرشهقام، وهسف دهكات. بهشێكی زۆر لهو منداڵانهلهكارگهشێدار و تاریكهكاندا خهریكی كارن كهنابیندرێن و ههڵبهت سهخترین كارهجهستهییهكانیش وهئهستۆی ئهوانه‌.

ئێستا ئیتر چهندین مانگهكهدهبێ بهم وێنانه،بڵاوبوونهوهی ویرووسی مهرگباری كۆرۆناش زیاد بكهین. لێرهئیتر منداڵانی كار و سهرشهقام نهتهنیا بێ هیچ بهرگرێكی تهندرووستی بهحاڵی خۆیان ڕهها كراون، بهڵكوو ڕژیم لهدڵی گشتگیربوونی كۆرۆنادا، قۆناغێكی نوێی لههێرش و سهركوت دژبهمنداڵان ڕێكخستووه‌. ئهم جارهیان بهبیانوویكۆكردنهوهی منداڵانی كار و موعتادهكانو ڕێگری لهبڵاوبوونهوهی كۆرۆنا، دهڕۆنهسۆراغیان. ئهم هێرشهوهحشیانهیهشیان،كردهوهی بێهزیستیبهرامبهر بهمنداڵانی كار، ناو لێناوه‌.  ستادێك پێكهاتوو لههێزی ئینتزامی، سپا، سازمانی تهبلیغاتی ئیسلامی و ئهئیمهی جومعه، ههر بهم ئامانجه، لهدهوری یهك كۆبوونهتهوه‌. فهرمانداری تاران لهوتووێژ لهگهڵ ههواڵنێرییئیسناڕایگهیاند كه‌ “ههوڵی پێویست بۆ كۆكردنهوهی منداڵانی كار، خهریكهئهنجام دهدرێت“. ئهو لهدوابهرئاوردی یهك مانگی ڕابردووی خۆیدا وتی كه‌ “پێویستهبۆ خاوێن كردنهوهی گشتیی شاری تاران هاوكاریی پێویستمان لهلایهن دهزگا جۆراوجۆرهكان بهتایبهت میدیاكان لێ بكرێو ئهوهش هیچ شتێك نهبوو بێجگهلههێرشی میدیایی بۆسهر منداڵانی كار و سهرشهقام و بێگومان ڕێگاخۆش كردن بوو بۆ سهركوت كردنیان. ئێستا دهبوو میدیاكانی ڕژیم دهستیان كردبایهبهتهبلیغات كهگۆیا منداڵانی كار و سهرشهقام،دز، ئهندامی گرووپهمافیاییهكان، موعتاد و سهرهڕۆن  و بۆیهپێویستهكۆبكرێنهوهو ڕۆخساری شار بهنهمانی ئهوان،خاوێنبێتهوه‌. بهكار هێنانی وشهی وهككۆكردنهوه‌” وخاوێنكردنهوه‌” لهپێوهند لهگهڵ منداڵانی كار و سهرشهقام، نیشانی دهدات كهئهوان، واتهئهو جهنایهتكارانهی كهلهسهر كورسیی دهسهڵاتی ئهم كۆمهڵگایهدانیشتوون، بهچ ئهدهبیاتێكهوهباس لهدیاردهیهكی مهترسیداری كۆمهڵایهتی دهكهن.  لهڕاستیدا، زۆربهی ههرهزۆری ئهم منداڵانه، كهسانێكهن كهبهخاتری باروودۆخی دژواری ژیانی بنهماڵهكهیان، لهجیات ڕۆیشتن بۆ مهدرهسه، ناچار بوون ئهركی ناندهرهێنهریی بنهماڵهبگرنهئهستۆ. لهو نێوهدا، لهگهڵ ورووژمی كۆرۆنا و لهباروودۆخێكدا كهملیۆنان كرێكار لهبهشهڕهسمی و غهیرهڕهسمییهكان، ئاوارهی سهر شهقامهكان بوون، زۆر دژوار نییهبهوهبگهین، كهلهو چهرخهكارهساتبارهدا، منداڵانی كار و سهرشهقام،  بێ پهناترین بهشی زیان دیتووی ئهم كۆمهڵگایهدێنهئهژمار. ههر ئهوهندهبهسهتا سهرهنج بدهینهبۆچوونی چالاكانی ئهم بوارهكهههوڵ دهدهن ڕیشهكانی ئهم زیانهكۆمهڵایهتییهبناسن، تا بۆمان دهركهوێ كهئهم دیاردهمهترسیدارهبهرههمی نیزامی سهرمایهدارییه‌.  ئهم چالاكانهپێمان دهڵێن كهتهنیا ١٠ لهسهدی منداڵانی كار، لهسهر شهقامهكانن و باقییهكهیان لهكارگهكاندا كار دهكهن و یان زبڵگهڕن. ههڵبهت دهشزانین كهساڵههایهیاسای كاری ڕژیم، ئهو كارگایانهكهكهمتر له١٠ كهس تێیدا خهركی كارن، ناگرێتهوهو لهم ڕێگهوه، ڕژیم، ملیۆنان كرێكار و جهمعییهتی بهرینی منداڵانی كاری لهبیمهی دهرمانی، بێكاری و خانهنشینی بێبهری كردووه‌. گاڵتهی تاڵیش لێرهدا ئهوهیهكهبهڕواڵهت كاری منداڵانی ژێر ١٥ ساڵ تهمهن قهدهغهیه، بهڵام ههزاران منداڵی ژێر ١٥ ساڵ تهمهن، لهلایهن خاوهنكارانی ناوهندهدهوڵهتییهكان، لهوانهشارهدارییهكان، بۆ جیاكردنهوهی زبڵ لهبهرامبهر حهقدهستێكی بێ بایهخدا بهسهختی ناچارن كار بكهن و لهچاڵ و گاڕاژهكانی زبڵگهڕیدا، لهناوچهكانی دهرهوهی شار جێگیر كراون. ڕاپۆرتهغهیرهڕهسمییهكان باس لهوهدهكهن كهنزیك به٥ ههزار منداڵ لهتاران لهڕێگهی زبڵگهڕییهوهبژێوی خۆیان بهدهست دێنن و ههڵبهت دهشزانین كهلهنێو ئهو كارانهی كهمنداڵان ئهنجامی دهدهن، بێگومان زبڵگهڕی، مهترسیدارترین و خراپترین جۆری كاره‌.

ئهگهرچی ناوهندهدهوڵهتییهكان، ژمارهی منداڵانی كار نزیك بهنیو ملیۆن كهس ڕادهگهیهنن، بهڵام ئامارهغهیرهڕهسمییهكان باس لهبوونی لانیكهم ٧ ملیۆن منداڵی كار لهئێران دهكهن. گشت ڕاپۆرتهكان ئهوهمان پێدهڵێن كهداڕمانی ئابووری، تهوهرۆمی هاوسارپساو و چوونهسهرهوهی جاروبارهی ٣٠٠ لهسهدیی قیمهتی كاڵاكان، بووهتههۆی زیادبوونی جهمعییهتی منداڵانی كار و سهرشهقام. توندوتیژیی و تهنانهت ئازاری جنسی دژ بهو منداڵانه، خۆی داستانێكی دڵتهزێنی دیكهیه‌. چالاكێكی بواری  مافی منداڵانی كار دهڵێ: ” بهداخهوهئیدارهو ڕێكخراوهپهیوهندیدارهكان، لێكۆڵینهوهلهسهر باروودۆخی كارگهكان ئهنجام نادهن تا لهحزووری منداڵانی كار ئاگادار ببنهوه‌. زۆربهی خاوهنكارهكان حاشا لهبهكارهێنانی منداڵان دهكهن بهڵام، بهلێكۆڵینهوهیهكی سادهنهتهنیا پێچهوانهكهی دهردهكهوێ بهڵكوو مهعلوومیش دهبێ كهسهرهڕای ئازاری جنسی، بهردهوام لهلایهن خاوهنكارهوهدهكهونهبهر توندوتیژی“. ڕێك لهوهها باروودۆخێكی دڵتهزێندا، جێگری وهزیری دادگوستهری كهگۆیا جێگریمافی مرۆڤ و كاروباری نێونهتهوهییی وهزیره، لهڕێكهوتی ٩ی ڕێبهنداندا، لهڕێگهی بهڕێوهبردنی بهناو كۆنفرانسێكی شارهزایانهو سێزدهههمین مهدرهسهی زستانیی مافی منداڵ لهبووشێهر، وتی: “مهدرهسهی مافی منداڵ، سهرهڕای ههموو جۆرهتوندوتیژیهك دژبهمنداڵان، منداڵانی كار و سهرشهقام، منداڵانی دواكهوتوو لهخوێندن و منداڵانێك كهپشتیوانی قهزایی و كۆمهڵایهتییان لێناكرێ، بهڕێوهچووه‌”. ئهو تهنانهت ئهو ئیدیعایهدهكات كهئامووزهدینییهكان، بایهخێكی تایبهت بهمنداڵان دهدهن و دهشڵێ كه‌ “لهبواری پشتیوانی لهمافی منداڵان و تازهلاوان، نیزامی ئیسلامی، كۆمهڵگهیهكی نێونهتهوهیی پێشكهوتوو، بهئهژمار دێت“. بهڵام لهبیرمان نهچووهتهوهكهسهرانی ڕژیم، لهجهرگهی كوشتاری كۆرۆنادا، بهوپهڕی بێشهرمییهوههاتنهبهر دووربینهكان و ئیدیعایان كرد كهڕێگاچارهی ئهوانسهركهوتووتری ئهزموون بووهلهناو گشت وڵاتهكانی جیهاندا له دهورهی بڵاوبوونهوهی كۆرۆنادا“. ئهگهر ئێستا بهتایبهت پاش گیان لهدهست دان و تووش بوونی چهند ملیۆن كهسی، هێشتا ڕێبهری جهنایهتكاری كۆماری ئسیلامی، فهرمانی ڕێگری لههاتنی واكسێن دهردهكات و وشیارانهملیۆنان كهسلهخهڵك بهرهو قهتڵگاكان دهبات، بۆچی دهبێ جێگری وهزیری دادگوستهری  لهبووشێهر، شهرم لهوتنیپێشڕهو بوونی نیزامی ئیسلامی لهكۆمهڵگهی نێونهتهوهییدا بكات.

لهههواڵهكاندا هاتبوو كه‌ “ڕهزا، یهكێك لهمنداڵانی كار كهناندهرهێنی بنهماڵهبوو، چهند حهفتهلهمهوبهر كۆتایی بهژیانی خۆی هێنا. ئهو ٥ ساڵ لهمهوبهر كاتێك كهتهمهنی ١٣ ساڵ بوو، لهبهرنامهیهكی تێلێویزیۆنی لهوڵام بهئامادهكاری بهرنامهكهكهپرسیبووی، چ ئاواتێكت ههیه، وڵامی دابۆوهكه‌” هیچ ئاواتێكم نییه، لهبهر ئهوهیكهلهبهیانییهوهتا شهو خهریكی كارم، كاتم نهبووهبیری لێبكهمهوه‌”. ئهم ڕستهیهبێگومان تراژێدیهكی دڵتهزێن و دیمهنی ژیان و ئاواتی جهمعییهتی ملیۆنیی منداڵانی كار و سهرشهقامه‌. وڕهزابهنوێنهرایهتیی ئهم جهمعییهته، قووڵایی ئهم تراژێدییهی بهههمووان نیشان دا. ئهگهرچیڕهزادهرفهتی هێنانهبهرچاوی  ئاواتهكانی نهبوو، بهڵام هیچ دهلیلێك بوونی نییهكهڕێگهبدرێت، ملیۆنان منداڵی كار و سهرشهقام، لهژێر باری برینهكانی ناكۆكیی چینایهتی و مهودای بهرینی ههژاری و سهروهتدا، بهبێ ئاوات، كۆتایی بهژیانی خۆیان بێنن.