کۆمەڵە_رێكخراوی كوردستانی حیزبی كۆمونیستی ئیران
وتاری ڕۆژ

كۆماری ئیسلامی له‌ فازی سازشی قاره‌مانه‌دا

download 4

ڕژیمی كۆماری ئیسلامی و لهسهرووی ههموانهوهسپای پاسداران بههۆی ڕووبهڕوو بوونهوهلهگهڵ مهترسیی داڕمانی ئابووری، بۆ گهڕانهوهی ئهمریكا بۆسهر بهڵێنییهكانی بهرجام و ههڵوهشاندنهوهی گهمارۆ ئابوورییهكان بهپهلهیه‌. حهسهن ڕووحانی سهرۆك كۆماری ڕژیمی ئیسلامی، بهیانیی ڕۆژی چوارشهممه٤ی مانگی خاكهلێوهلهدانیشتنی ههیئهتی دهوڵهتدا وتی: “بۆ ئهوهیكهتهحریمی زاڵمانهبهسهرمانهوهنهمێنێ، یهك خولهكیش لهدهست نادهین“. ناوبراو لهدرێژهدا ڕایگهیاند كه‌: “لهئێستادا نامانههوێ باسی خهسارهتهكان بێنینهگۆڕێ و بڵێین كهلهماوهی ئهم سێ ساڵهدا چهندهی زهربهلێداوین“. ڕووحانی ههروهها وێڕای ئاماژهبهوتهكانی خامنهیی وتی: “باڵاترین بهرپرسی وڵاتی ئێمهبهئاشكرا ڕایگهیاند كهئهگهر ئێوهبهشێوهی جیدی بگهڕێنهوهسهر بهڵێنییهكان ئهوكات ئێمهشدهگهڕێینهوهسهر بهڵێنییهكانمان. كهوابوو پێوهری نێوان ئێمهو ئێوهبهرجامه‌. ئێوهبهگشت بهرجام پێبهند بن، ئێمهش بهگشت بهرجام پێبهند دهبین“.

ئهم وتانهی ڕووحانی لهحاڵێكدایهكهكادری ڕێبهریی سپای پاسداران كهلهپشت پهردهوهسێناریۆی وتووێژ لهگهڵ ئهمریكا دادهڕێژێ و پێشتریش شهرت و مهرجی وتووێژی لهگهڵ ئهمریكا ڕاگهیاندبوو. بهپێی ئهم شهرت و مهرجانهكهپێشتر لهڕۆژنامهیجهوانی سهربهسپای پاسداراندا چاپ كرابوو، مهودای سنووردار كردنی توانای پیتاندنی ئۆرانیۆمی ڕژیم كهتا ساڵی ٢٠٢٣ دیاری كراوهنابێ دووبارهبكرێتهوه‌. ههروهها ههڵوهشاندنهوهی گشت گهمارۆ ئابوورییهكان، قهرهبوو كردنهوهی ئهو خهسارهتانهی كهبههۆی تهحریمهكانهوهلهئێران دراوه، پهیوهست نهكردنی تهوهری گهشهی مووشهكهبالستیكهكان و سیاسهتهناوچهییهكانی ڕژیم بهوتووێژهكانی پێوهندیدار بهگهڕانهوهی ئهمریكا بۆ بهرجام، لهباقی پێش مهرجهڕاگهیهندراوهكانی سپای پاسداران بووه‌. لهو كاتهدا سپای پاسداران سهرهڕای دیاری كردنی ئهم مهرجانه، وهك ههنگاوی نیهایی ڕاگرتنی بهڵێنییهههستهییهكان، بهربهستی ژمارهی سانتریفیوژهكانی وهلانا و قۆناغێكی تازهی لهپیتاندن لهڕێگهی بهكارهێنانی گازی هێگزا فلۆرایدی ئۆرانیۆمهوهدهستپێكرد. لهلایهكی دیكهوهباڵی ئۆسوولگهرای مهجلیس بهپهسند كردنی گهڵاڵهیهك لهژێرناویههوڵی ستراتێژیك بۆ ههڵوهشاندنهوهی گهمارۆكان، ئۆڵتیماتۆمی دا كهئهگهر تا ڕێكهوتی ٥ی ڕهشهممهگهمارۆ ئابوورییهكان ههڵنهوهشێنهوهو ئیزنی فرۆشی نهوت بهڕژیم نهدرێت، دهوڵهتی ڕووحانی ئهركی سهر شانییهتی كهبهكرده دهرهێنانی پرۆتۆكۆلی ئێلحاقی ڕابگرێت. ئهم پهسندكراوهی مهجلیس لهگهڵ سهفهری كورتی بهڕێوهبهری گشتی ئاژانسی نێونهتهوهیی وزهی ئهتۆمی بۆ ئێران بێ ئێعتبار بوو و بهرپرسانی ئهم ئاژانسهبهردهوام دهتوانن بهشێوهی ڕانهگهیهندراو سهردانی ناوهندهههستهییهكانی كۆماری ئیسلامی بكهن. هاوكات لهگهڵ ئهم ههوڵانه، گهورهكردنهوهی توانای ههستهیی ئێران و وتهكانی خامنهیی سهبارهت بهتوانای ڕژیم لهئهنجامی پیتاندنی ٦٠ لهسهدیی ئۆرانیۆم، ههڵگری ئهو پهیامهبوو بۆ دهوڵهتی بایدێن كهمهودایهكی زهمانیی بێسنوور بۆ ئهم موعامهلهیهبوونی نییه‌.

ههر لهسهرهتاوهئاشكرا بوو كهئهم ئیدیعایانهبێ ناوهرۆكن. لهڕاستیدا سپای پاسداران بهڕاگهیاندنی پێشمهرجی نهگونجاو و هێنانهخوارهوهی ئاستی پێبهندبوونی بهبهڵێنییهكانی بهرجام و دهستپێكردنی قۆناغێكی تازهلهپیتاندنی ئۆرانیۆم، بهنیاز بوو تا توانای مانۆری خۆی بۆ چهنهلێدان و گهڕانهوهی بۆسهر مێزی وتووێژ تاقی بكاتهوه‌. ئهوهیكهئاشكرایهئهوهیهكهڕژیمی كۆماری ئیسلامی بۆ ئهنجام دانی سازشێكی قارهمانانهی دیكهپێویستهپاشهكشهی زیاتر بكات. گهڕانهوهی ئهمریكا بۆ بهرجام و ڕهواندنی بهشێك لهگهمارۆكان، ڕێگا بۆ پاشهكشهی گهورهتر خۆش دهكات. ڕژیم ناچار دهبێت كهلهدهست تێوهردانی نیزامی لهناوهندهقهیراناوییهكانی ڕۆژههڵاتی ناوهڕاست دهست ههڵگرێ و لهبردنهسهروهی توانای نیزامی و بهرههمهێنانی مووشهكهدوورهاوێژهكانی خۆی كهدهتوانێ بۆ ئهمنییهتی هاوپهیمانانی ئهمریكا لهناوچهكهمهترسیدار بێت پاشهكشهبكات. ئهوهیكهكۆماری ئیسلامی لهوهها پێگهیهكدا گرفتار بووه، ترسی لهپهرهسهندنی بزووتنهوهی ناڕهزایهتی و سهرههڵدانی ئاخێزهكانهكهلهماوهی سێ ساڵی ڕابردوودا دوو جار خۆفی مهرگیان خستهناو دڵی ڕژیمهوه‌. ههڵبهت قهبووڵ كردنی ئهم باروودۆخهسهرشۆڕانهیهبۆ هێنێدێك لهمهحفهلهئۆسوولگهراكان و یان ژمارهیهك لهفهرماندهكانی سپا دژواره‌. ههر بۆیههێندێك لهناوهندهكانی دهسهڵات لهبهرهی ئۆسوولگهراكان لهلایهكهوهبۆ دوور خستنهوهی شهڕی ئهمریكا سازش و پاشهكشهبهحهتمی دهزانن و لهلایهكی دیكهشهوهلهپێناو پووچهڵ كردنهوهی گوشارهكانی ئهمریكا بۆ بردنهسهرهوهی ئاستی پهیوهندی دیپلۆماتیكی نیزامی كۆماری ئیسلامی لهگهڵ ڕووسیهو چین ههوڵ دهدهن. ئهوان بهنیازن كهئاستی پهیوهندییهكانیان لهگهڵ چین و ڕووسیهلهفازی شهریكی بازرگانییهوهبۆ فازی هاوكاری لهسهر تهوهرهستراتێژیكهكان بههێز بكهن. بێگومان ئهم سیاسهتهش بهلهبهرچاوگرتنی پهیوهندی ئابووریی دهوڵهتی ڕووسیهو چین لهگهڵ ڕهقیبهكانی كۆماری ئیسلامی لهڕۆژههڵاتی ناوهڕاست و تێكههڵكێشرانی بهرژهوهندهئابوورییهكانیان لهگهڵ ئۆرووپا و ئهمریكا، هیچ داهاتوویهكی نییه‌.

لهلایهكی دیكهوه، دهوڵهتی بایدێن ئهگهرچی سیاسهتی چوونهدهرهوهلهبهرجامی ترامپ وگوشاری زۆرینه‌”ی ئهو بۆ كۆنتڕۆڵ كردنی بهرنامهههستهییهكانی ڕژیمی ئیسلامی، بهسیاسهتێكی شكست خواردوو دهزانێ، بهڵام بهپێچهوانهی ئهوهیكهلهكهمپهینهتهبلیغاتییهكاندا ئیدیعای دهكرد، بۆی دهركهوتووهكهگهڕانهوهبۆ بهرجام كارێكی ئاسان نییه‌. بایدێن ناچارهبایهخ بهگوشاری هاوپهیمانهستراتێژیكهكانی خۆی لهوانهئیسرائیل و عهرهبستان بدات. ههروهها ئهگهری ئهوهش زۆر بههێزهكهدهوڵهتی بایدێن بهلهبهرچاوگرتنی گۆڕانكارییهكانی چهند ساڵی ڕابردوو و بهقهولی خۆیان گۆڕانكاریی جوگرافیای سیاسی و ئهو مهترسییانهی كهلایهن كۆماری ئیسلامییهوهههڕهشهلهبهرژهوهندی هاوپهیمانانی ئهمریكا لهناوچهكهدهكات، نهخشهڕێگایهكی نوێ بۆ كۆنتڕۆڵ كردنی سیاسهتهناوچهییهكانی كۆماری ئیسلامی بگرێتهبهر.  ئهمجارهیان گهڕانهوهبۆ بهرجام دهبێتهدهستپێكێك بۆ ئهوهیكهدهوڵهتی ئهمریكا لههاوئاههنگی لهگهڵ سێ دهسهڵاتی ئۆرووپایی ئهندامی بهرجام، تهوهری وتووێژ و ڕێكهوتن لهسهر سنوورداركردنی بهرنامهمووشهكییهكان و دهست تێوهردانهنیزامییهكانی كۆماری ئیسلامی لهناوهندهقهیراناوییهكانی ناوچهكهوهك گهڵاڵهیهكی تهكمیلی بهرجام بێنێتهگۆڕێ.

بهڵام سهرهڕای ههمووی ئهوانه، ئامانجی ستراتێژیكی ئهمریكا نهك ڕووخاندنی كۆماری ئیسلامی بهڵكوو گۆڕینی ڕهفتارێتی. دهوڵهتی ئهمریكا نایههوێ كهداهاتووی كۆمهڵگای ئێران كهپۆتانسیهلی شۆڕشی تێدایهبهچارهنووسێكی نادیار بسپێرێت، بهڵكوو بهنیازهكۆماری ئیسلامی بهجۆرێك ڕام بكات كههیچ مهترسییهكی بۆ بهرژهوهندییهكانی ئهمریكا و هاوپهیمانانی لهناوچهكهنهمێنێت. كهوابوو ههر دوو لایهنی ئهم كێشمهكێشهلهسهر مانهوهی دهسهڵاتی كۆماری ئیسلامی كۆدهنگن. ئهوهیكهكێشهی لهسهرهبههایهكهكهكۆماری ئیسلامی بۆ وهگرتنی زهمانهتی مانهوهی دهبێ بیدات. بههاكهشی قهرارهلهجهرگهی ئهم گرژی و كێشمهكێشانهدا دیاری بكرێت.