کۆمەڵە_رێكخراوی كوردستانی حیزبی كۆمونیستی ئیران
وتاری ڕۆژ

دیاری كردنی حه‌قده‌ست له‌ناو ناكۆكیی كار و سه‌رمایه‌دا

0f4acd95 c60d 46c4 97c3 847353cd25d2

بهپێی ڕاپۆرتی ههواڵنێریی حكوومهتیی ئیلنا، حهفتهی ڕابردوو سێههمین كۆبوونهوهی كۆمیتهی حهقدهستی شۆرای باڵای كاری ڕژیم، بهحزووری نوێنهرانی خاوهنكارانی بهشی دهوڵهتی  و خسووسی و نوێنهرانی ڕێكخراوهكرێكارییهكانی سهربهدهوڵهت، بهڕێوهچوو. لهم كۆبوونهوهیهدا قهرار بوو موحاسباتی سهبهدی بژێوی ساڵی ١٤٠٠ بهپێی داتاكانی تهوهرۆمی مانگی بهفرانبار، تاوتوێ بكرێت. بهڵام نوێنهری خاوهنكاران و دهوڵهت، بهئامانجی خۆدزینهوهلهبهڕێوهبردنی ماددهی ٤١ی ههر ئهم یاسا دژهكرێكارییه، كهئاماژهبهدیاری كردنی حهقدهست بهپێی ههزینهی ژیانی بنهماڵهكرێكارییهكان دهكات، تهوهری كهم كردنهوهی مامناوهندی جهمعییهتی بنهماڵهكرێكارییهكانیان هێناوهتهگۆڕێ. بهپێی ههر ئهم ڕاپۆرته، محهممهد ڕهزا تاجیك، یهكێك لهنوێنهرانی ڕێكخراوهكرێكارییهكانی سهربهدهوڵهت، لهپێوهند لهگهڵ ڕهوتی وتووێژ لهم دانیشتنهدا وتوویهتی كه‌: “لهباروودۆخێك داین كهزیادكردنی ١٠٠ لهسهدی حهقدهستی كرێكارانیش ناتوانێ، حهقدهستی كرێكارانی لانیكهموهرگر، بگهیهنێتهوههێڵی ههژاری. بردنهسهروهی سهد لهسهدی حهقدهستی ٢ ملیۆن و ٦٠٠ ههزار تمهن، دهبێته٥ ملیۆن و ٢٠٠ ههزار تمهن و بهههر پێوهرێك لێكیدهینهوه، كهمتر لههێڵی ههژارییه‌”. ناوبراو لهدرێژهدا دهڵێ: “تهنانهت داتاكانی ناوهندی لێكۆڵینهوهكانی مهجلیس نیشانی دهدات كههێڵی ههژاری، تهنانهت لهدوو هێندهی حهقدهستهكانیش، یهكجار زیاتره‌. لهلایهكی دیكهوه، بهوتهی فهرامهرز تۆفیقی، سهرۆكی كۆمیتهی حهقدهستی ناوهندی شۆرا ئیسلامییهكان، بهلهبهرچاوگرتنی ڕێژهی حهقدهستهكان، ٥٨ لهسهدی كۆمهڵگا نهك بۆ ژیان بهسهر بردن، بهڵكوو بۆ زیندوو مانهوهههوڵ دهدهن. ئهمهئیعترافی كهسێكهكهخۆی لهدیاری كردنی ههر ئهم بهناو حهقدهستهمهمرهو مهژییهدا، دهورونهخشی بووه‌.  ههڵبهت بهپێی ڕاپۆرتهبابهتییهكان، باروودۆخهكهیهكجار لهوانهكارهساتبارتره‌.

یهكێك لهئامانجهكانی ڕژیم لهدووپات كردنهوهی ئهم سێناریۆ و نومایشی ئهم چهنهلێدانانه، وهدهست هێنانی ئێعتبارهبۆ ڕێكخراو و ناوهندهدژهكرێكارییهكانی سهر بهدهوڵهت. دهوڵهت بهردهوام ههوڵ دهدات تا لهڕێگهی ئهم ڕێكخراوانهوه، بهشێك لهچینی كرێكاری ئێران، لهپێوهند لهگهڵ بردنهسهرهوهی حهقدهستهكان، بخاتهژێر كۆنتڕڵی خۆیهوه‌. ئهوهش لهحاڵێك دایهكهڕێكخراوهزهردهدهوڵهتییهكان، هیچ ئێعتبار و پێگهیهكیان لهناوجهماوهری كرێكاردا نییهو سهرهڕای ههموو پرتهوبۆڵهكانیان، سهرهنجام، ملكهچی بڕیارهدژهكرێكارییهكانی خاوهنكاران و دهوڵهت دهبن.

ئهم نومایشهی چهنهلێدانهلهسهر بردنهسهرهوهی لانیكهمی حهقدهستی ساڵی ١٤٠٠، لهحاڵێك دایهكهبهپێی ڕاپۆرتی ناوهندی ئاماری ئێران، قیمهتی پێداویستیی خواردهمهنیی خهڵك له١٧ ئۆستاندا پتر له٥٧ لهسهد چووهتهسهرێ. چوونهسهرهوهی قیمهتی نان و دانهوێڵهلهگهڵ تهوهرۆمی نوقتهیی ٥٧ لهسهدیی گۆشتی سوور و سپی و چوونهسهرهوهی ٦٠ لهسهدیی قیمهتی هێلكهو گرووپی شیرهمهنی، دهتوانێ بێتههۆی بدخۆراكی، برسییهتیی لهڕادهبهدهری زۆربهی بنهماڵهكرێكارییهكان كهجهمعییهتیان پتر له٤٥ ملیۆن كهسه‌. بهلهبهرچاوگرتنی ئهم تهوهرۆمههاوسارپساوه، ئهگهر لانیكهمی حهقدهستی كرێكاران لانیكهم ٤ بهرابهر واته٤٠٠ لهسهدیش زیاد بكرێ، دیسان ناگاتههێڵی ههژاری. بهلهبهرچاوگرتنی ههر ئهم ڕاستییانهبوو كهگرووپی یهكیهتیی خانهنشینكراوان، ماوهیهك لهمهوبهر، له ڕێگهی بهیانییهیهكهوهبهسهرهنجدان بهچوونهسهرهوهی چهند بهرابهریی قیمهتهكان، ههزینهی سهبهدی بژێوی كرێكارانیان نزیك به١٢ ملیۆن تمهن بهرئاورد كرد. لهبهر ئهوهیكهبهشی زۆری حهقدهستی كرێكاران دهكرێتهههزینهی كرێ ماڵ.

چهنهلێدان لهسهر دیاری كردنی لانیكهمی حهقدهستهكان لهشۆرای باڵای كاری ڕژیم لهحاڵێكدا درێژهی ههیهكهلانیكهمی حهقدهستی دیاریكراو لهلایهن ئهم ناوهندهی سهرمایهدارییهوههیچكات هاوسهنگییهكی لهگهڵ ههزینهی ژیانی بنهماڵهكرێكارییهكان نهبووه‌. ئهمساڵ نوێنهری خاوهنكاران بۆ لهخوارهوهڕاگرتنی لانیكهمی حهقدهستهكان، لهسهر كهم كردنهوهی مامناوهندی جهمعییهتی بنهماڵهكرێكارییهكان كهههتا ئێستا ٤ كهس بووه، پێداگریی كردووه‌. نوێنهری خاوهنكارانی بهشی خسووسی و دهوڵهتی، ههروهها بڵاوبوونهوهی كۆرۆنایان كردووهتهدهرفهت و بیانوویهك بۆ بهرهنگاربوونهوهلهگهڵ خواستی بردنهسهرهوهی حهقدهستهكان. یهكێك لهبیانووهكانی دیكهی دهوڵهت و خاوهنكاران بۆ دژایهتی لهگهڵ بردنهسهرهوهی حهقدهستی كرێكاران، ئهوهیهكهدهڵێن: ئهگهر حهقدهستی كار بڕواتهسهرێ، ههزینهی بهرههم هێنانیش دهچێتهسهرێ. ئهوهش لهحاڵێك دایهكهلهئێران، بهپێی لێكۆڵینهوهی سهرچاوهسهربهخۆكان، حهقدهستی كرێكار، هێندێك له٥ لهسهد زیاتر و لهباشترین حاڵهت دا ٩ لهسهدی ههزینهی بهرههمهێنانه‌. بهلهبهرچاوگرتنی تاكتیك و ههوڵی سهرمایهداران بۆ لهخواڕێ ڕاگرتنی لانیكهمی حهقدهستهكان، دیاری كردنی ئهم لانیكهمهبهپێی دابین كردنی ژیانێكی ئینسانی و دانانی سنوورێك بۆ سهرمایهداران لهئاست كهم كردهوهی حهقدهستهكان، بووهتهیهكێك لهداخوازییهكانی كرێكاران و بووهتهیهكێك لهتهوهرهگرینگهكانی بزووتنهوهی كرێكاریی ئێران. بهشی پێشڕهوی بزووتنهوهی كرێكاریی ئێران وهك بهشێك لهبزووتنهوهی چینی كرێكار لهئاستی جیهاندا، بهو ئامانجهكهكهم داهاتترین بهشی چینی كرێكاریش بتوانێ بهلهبهرچاوگرتنی ئاستی تهوهرۆمی واقعی و چوونهسهرهوهی قیمهتهكان، ژیانی خۆی دابین بكات، لهسهر بردنهسهرهوهی لانیكهمی حهقدهستهكان پێداگری دهكات.

لهئێران لهكێشمهكێشی نێوان دوو چینی سهرهكیی كۆمهڵگادا، سهرمایهداران و خاوهنانی سهنعهت و دهوڵهت، وهك كڕیارانی هێزی كار، بهپشت بهستن بهئهرتهشی مهزنی بێكاران، ههوڵ دهدهن، حهقدهستی كرێكاران تا ئهو جێگایهی كهئیمكانی ههیه، بێننهخوارێ و دیفاع لهبردنهسهرهوهی ههرچی زیاتری قازانجی خۆیان، بهمافی بێ ئهملاوئهولای خۆیان دهزانن. كرێكارانیش بهمافی خۆیانی دهزانن كهلهبهرامبهر خستنهگهڕی هێزی كاریاندا، حهقدهستێك وهرگرتن كهبه پێی ڕێژهی تهوهرۆمی واقعی كۆمهڵگا و پێداویستییهكانی دابین كردنی ژیانێكی ئینسانی لهسهدهی ٢١دا بێت و  بتوانن ژیانی خۆیان و بنهماڵهكانیان دابین بكهن. لهنێوان مافی سهرمایهدار و مافی كرێكاردا، بهردهوام بهئاشكرا، ناكۆكیی سهر ههڵدهدات و لێرهدا زهبری زۆرحوكم دهكات. ڕژیمی كۆماری ئیسلامی، لههاوسهنگیی هێزی ئێستادا، بهزهبری یاسا و لهڕێگهی بهكار هێنانی هێزی سهركوت، ئهم ناكۆكییهی، بهرهولێكهوتنهوهی قازانجی سهرمایهداران بردووه‌.

لهو جێگهوهكهبزووتنهوهی مافخوازیی كرێكاران درێژهی ههیهو بهشێوهی چارهههڵنهگر، پهرهدهستێنێ، لهجهرهیانی ئهم خهباتهدا، بهستێنی بابهتی بۆ پێكهێانی ڕێكخراوی جهماوهری و چینایهتیی كرێكاران دهخوڵقێ و كرێكاران ههنگاو بهههنگاو، خۆیان وهك چینێك بۆ خۆیان، ڕێك دهخهن و لهو بهرژهوهندییانهدیفاع دهكهن كهبهرژهوهندی چینایهتیی كرێكارانهو هاوسهنگیی هێز بهقازانجی خۆیان دهگۆڕن.