پنجمین اجلاس سران اتحادیه اروپا و اتحادیه کشورهای آفریقایی در “ابیجان” پایتخت ساحل عاج با شرکت نمایندگان 28 کشور اروپایی و 55 کشور آفریقایی در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه 29 و 30 نوامبر 8 و 9 آذر برگزار شد. در روزهای قبل از اجلاس سران اتحادیه اروپا با آب و تاب فراوان از اهمیت این اجلاس سخن راندند. صحبت از گذاشتن یک “نقطه عطف در روابط بین دو اتحادیه، نگاه جدید اروپا به آفریقا و همسرنوشتی دوقاره” به میان آمد. و لذا اجلاس باید یک “تکان جدید” به این روابط بدهد.
اطلاعیه پایانی اجلاس اما به جز یک سری الفاظ پرطمطراق چیز چندانی را در برنداشت. عباراتی نظیر” احترام به حقوق بشر، پایبندی به اصول دموکراتیک، قانون گرایی و رعایت قوانین از جانب دولتها، به رسمیت شناختن آراء مردم در انتخابات، و لفاظی هائی از این قبیل، در حالی است که اتحادیه اروپا بهترین متحدین خود را در قاره افریقا در میان بدترین دیکتاتورهای آنجا یافته و مهمترین مسئله برای اتحادیه اروپا این است که کدام دولتی آماده است که موانع جدی جهت سیل مهاجرت به کشورهای اروپایی را فراهم آورد.
هرچند که اجلاسهای تاکنونی نام دهن پرکن “کمک به توسعه آفریقا” را باخود یدک کشیده اند ولی در واقع امر، هدفی جز پیدا کردن اهرمها و مکانیزمهایی جهت راهیابی به بازار گسترده قاره آفریقا نداشتند.
هرچند که مضمون اصلی پنجمین اجلاس “سرمایه گذاری پایدار برای جوانان آفریقا “بود ولی انتشار فیلیمهای ویدیوئی و اخبار مربوط به فروش پناهجویان به مثابه برده در لیبی و شرایط فلاکت بار آنان در بازداشتگاهها و کمپهای این کشور سایه خود را بر تمام مذاکرات افکنده بود. بی جهت نبود که نه مذاکرات موجود در اجلاس و نه جلسات حاشیه ای که جهت بررسی مضمون اجلاس برگزار شدند، چیزی جز اعلام مواضع خیرخواهانه نبوده و نقش چندانی در جریان دوروزه اجلاس بازی نکردند. 
اینجا و آنجا گفته شد که باید با عوامل کنده شدن میلیونی انسانها از خانه و کاشانه شان مبارزه کرد. ولی چه کسی نمی داند که فقر حاکم بر آفریقا، انهدام محیط زیست و جنگهای قومی و مذهبی آن، عوامل اساسی هستند که میلیونها انسان را بر آن میدارد که تمام هستی خویش را به دوش گرفته و به امید رسیدن به قاره اروپا و یک زندگانی درخور انسانی از گذرگاههای مرگ عبور کنند. زمانیکه اتحادیه اروپا همه ساله 58 میلیارد یورو یعنی معادل 40 درصد بودجه سالیانه خود را به سوبسید تولیدات کشاورزی اختصاص داده و از طریق صادرات آن به کشورهای آفریقایی، کشاورزی آنجا را به نابودی می کشاند، زمانیکه دولتهای سرمایه داری عاملین اصلی انهدام محیط زیست بوده و نتایج فلاکتبار آن را باید گرسنگان افریقا تحمل کنند و تا زمانیکه منابع طبیعی این قاره به غارت می رود در این صورت ادعای مبارزه با عوامل اصلی از جا کنده شدن میلیونها انسان فقط شبیه دعاهای خیرخواهانه کشیشیان در روزهای یکشنبه است. آنانی که اکنون گویا از دیدن تصاویر موجود در لیبی وجدانشان متاثر گردیده است گویا فراموش کرده اند که همین ها بودند که تهاجم نظامی ناتو به لیبی را سازمان داده و شیرازه آن را از هم پاشانده و آنجا را به یکی از نا آرام ترین منطقه جهان و جایی که جان مهاجرین در میدانهای نبرد سه دولت ارتجاعی موجود در لیبی به بازی گرفته می شوند، تبدیل کردند. بنابراین بحث بر سر آینده آفریقا و جوانانش نیست که بر سر آینده اتحادیه اروپا ست و اینکه کدام راه حل را جهت حفاظت از این قلعه باید بکار برد.
طبق گزارش سازمان جهانی مهاجرت وابسته به سازمان ملل بین هفتصد تا یک میلیون نفر پناهجو در لیبی به سر می برند. اتحادیه اروپا برای پایان دادن به شرایط اصطراری آنان دویست و شصد و پنج میلیون یورو اختصاص داد یعنی در واقع چیزی در حدود دویست و هفتاد یورو به ازاء هر مهاجهر جهت بهبود وضعیت کمپها و بازداشتگاهها و بازگرداندن مهاجرین به کشورهایشان. همزمان اتحادیه اروپا برای سال 2018 مبلغ چهار صد و بیست و هفت میلیون یورو اختصاص داده است. که از این مقدار فقط پانزده میلیون یورو یعنی سه درصد، هزینه مهاجرت قانونی خواهد شد و به زبان دیگر 97 درصد این بودجه صرف مبارزه با پناهجویان خواهد شد.
بنابراین مسئله مرکزی برای اتحادیه اروپا نه کمک به توسعه آفریقا بلکه اینکه چگونه کشورهای آفریقایی می خواهند ورود مهاجرین به قلعه اروپا را سلب نمایند. بی جهت نبود جلسه ای که چهارشنبه شب در حاشیه اجلاس و در سالن کوچکتری برگزار شد، اهمیت مرکزی تری پیدا کرد. در این جلسه روسای دولتهای آلمان، فرانسه، اسپانیا و ایتالیا، سخنگوی خارجی اتحادیه اروپا، دبیرکل سازمان ملل، روسای جمهور سه کشور چاد، نیجر، کنگو و سراج نخست وزیر یکی از دولتهای سه گانه موجود در لیبی شرکت داشتند. در این جلسه طرح مشترکی از جانب فرانسه و آلمان ارائه شد که به زعم آنان می بایست در یک جلسه ای با شرکت کنندگان محدودتری مورد توافق قرار گیرد. طبق این طرح سازمان جهانی مهاجرت وابسته به سازمان ملل اجازه ورود به کمپها و بازداشتگاههای موجود را در لیبی را دریافت می کند که بتواند در مصاحبه با پناهجویان علل مهاجرت آنان را جویا شود آنانی که به دلایل سیاسی و یا جنگ مجبور به مهاجرت شدند به کمپ هایی در چاد و نیجر انتقال پیدا خواهند کرد تا کشورهای اروپایی و غیر اروپایی تمایل خود را برای پذیرفتن آنان اعلام کنند و بقیه که حدس زده می شود هشتاد درصد مهاجرین را در بر می گیرد به کشورهایشان بازگردانده شوند. طرح مشترک آلمان و فرانسه حتی بیشرمانه تر از معامله کثیف با اردوغان بر سر پناهجویان است. چرا که اینبار این معامله با نخست وزیر دولتی انجام می گیرد که نه تنها یک دولت سرکوبگر و دست نشانده است، بلکه جنگ داخلی در آن کشور بیداد می کند. رئیس جمهور فرانسه البته آمادگی خود را جهت اعزام نیروهای نظامی و پلیس به لییبی جهت عملی ساختن این طرح اعلام نمود. بنابراین باید گفت که این به اصطلاح تنها ارمغان اجلاس مشترک دو اتحادیه بود.
واقعیت این است تا زمانیکه آفریقا به مثابه “بازار آینده” در نظر گرفته می شود که باید از طریق سرمایه گذاری در این بازار صاحبان سرمایه چاق و فربه شوند و انسان آفریقائی در زیر چرخ و دنده های نظام بربریت سرمایه داری له میشود، تازمانیکه مسئله بر سر غارت منابع طبیعی این قاره است و تاز مانیکه مسئله بر سر ممانعت از ورود مهاجرین آفریقایی به قلعه اروپا است، در این صورت صحبت از “هم پیمانی” و مذاکره و گفتگوی دو “هم پیمان هم وزن ” تنها الفاظی برای فریب عمومی هستند.