ئه‌گه‌رچی كه‌متر له یه‌ك مانگی ماوه بۆ كۆتایی ساڵ، به‌ڵام هێشتا ئاستی لانیكه‌می حه‌قده‌سته‌كان دیاری نه‌كراوه. وه‌ك ڕه‌واڵی هه‌موو ساڵێك له چه‌ندین مانگ و حه‌فته له‌مه‌وبه‌ره‌وه، چه‌نه‌لێدان و شه‌ڕه‌قسه له نێوان ئه‌وه‌ی كه به‌ناو پێ ده‌وترێ شۆرای عالی كار، ده‌ستی پێكردووه. به ڕواڵه‌ت له‌و شۆڕایه‌دا ده‌ستی درێژی ده‌وڵه‌ت و خاوه‌نكاره خسووسیه‌كان كه ناوی بێناوه‌رۆكی نوێنه‌ری كرێكارانیان له‌سه‌ر خۆیان داناوه، له‌گه‌ڵ لایه‌نی به‌رامبه‌ر ده‌ست ده‌كه‌ن به چه‌نه لێدان. داوه‌ڵه‌كانی وه‌ك مه‌حجووب، به‌رپرسانی خانه‌ی كارگه‌ر و باقی ڕێكخراوه‌كانی سه‌ربه ده‌وڵه‌ت له ئۆستانه جۆراوجۆره‌كان و سه‌ره‌نجام سه‌رۆكی كۆمیته‌ی حه‌قده‌ستی شۆڕای عالیی كار، ئاستی داخوازیه‌كانی خۆیان كه شۆڕای عالیی كار قه‌راره بڕیاری له‌سه‌ر بدات، ڕاده‌گه‌یه‌نن، تا به‌مجۆره بۆ ماوه‌یه‌ك كرێكارانیش چاوه‌ڕوانی به‌ڵێنیه‌كانی خۆیان بكه‌ن. هه‌ڵبه‌ت ده‌زانین كه ئاستی ئه‌و داخوازیانه‌ی كه ئه‌وان باسی لێده‌كه‌ن یه‌كجار كه‌متره له ئاستی موتالبات و لانیكه‌می هه‌زینه‌ی بژێوی كرێكاران و بنه‌ماڵه‌كانیان. دیسانیش هه‌ر وه‌ك ساڵانی پێشوو، ئامارێكی ساخته له لایه‌ن خاوه‌نكاران و ناوه‌نده‌كانی سه‌ربه ده‌وڵه‌ت له‌وانه بانكی مه‌ركه‌زی یان ناوندی ئاماری ئێران بڵاوده‌بێته‌وه تا هه‌ر ئه‌و ئاماره دڵخواز و ساخته‌یه‌ی ئه‌وان ببێته بنه‌مای چه‌نه‌لێدان له نێوان شه‌ریكه كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كانی ناو شۆرای عالیی كار. ته‌نانه‌ت مادده‌ی ٤١ی قانوونی كاری كۆماری ئیسلامی، كه له باروودۆخی تایبه‌تی مانگه‌كانی دوای ڕووخانی ڕژیمی پاشایه‌تی به‌سه‌ر دژه شۆڕشی ئیسلامیدا سه‌پا و به‌رده‌وام ڕژیمیش وه‌ك مادده‌یه‌ك بۆ دیفاع له مافی به‌ناو مۆسته‌زعه‌فان باسی لێكردووه، باس له‌وه ده‌كا كه دیاری كردنی لانیكه‌می حه‌قده‌سته‌كان پێویسته به پێی دوو فاكتۆ‌ر واته نرخی ته‌وه‌ڕۆم و سه‌به‌دی هه‌زینه‌ی بژێوی بنه‌ماڵه‌یه‌كی چوار كه‌سی ئه‌نجام بدرێ و هه‌ڵبه‌ت ده‌شزانین كه هه‌ر ئه‌و لانیكه‌مه‌ش به پێی ئه‌و یاسا و ڕێسایانه‌ی كه ڕژیم دواتر په‌سندی كرد، كه‌متر له ٢٠ له‌سه‌دی كرێكاران ده‌گرێته‌وه. له ئێستادا باس له برده سه‌ره‌وه‌ی ١٥ له‌سه‌دی حه‌قده‌سته‌كان ده‌كرێ. ئه‌وه‌ش له حاڵێكدایه كه ته‌نیا له نیوه‌ی ئه‌وه‌ڵی ئه‌مساڵدا نرخی ته‌وه‌ڕۆم ٤٠ له‌سه‌د بووه كه ئه‌و ڕێژه‌یه‌ش به‌له‌به‌رچاوگرتنی توندبوونه‌وه‌ی به‌رده‌وامی قه‌یرانه ئابووریه‌كان له نیوه‌ی دووهه‌می ساڵدا له‌وه‌ش ڕۆیشتووه‌ته سه‌ر‌تر. له هێندێك له چوارچێوه‌كانی ژیانی كۆمه‌ڵایه‌تیی كرێكاراندا باس له نرخی ته‌وه‌ڕۆمی ١٠٠ له‌سه‌دی ده‌كرێ كه ئه‌وه‌ش خۆی به مانای ئه‌وه‌یه كه سێبه‌ری هه‌ژاری باڵی به‌سه‌ر زۆربه‌ی هه‌ره زۆری كۆمه‌ڵگادا كێشاوه. هه‌ر ئه‌وه‌نده به‌سه كه گوێ له ده‌رده‌دڵی كرێكاران بگیرێت تا خه‌منامه‌ی پڕ له كاره‌ساتی ژیانی خۆیان بگێڕنه‌وه. له‌وه‌یكه ده‌مێكه كاڵا سه‌ره‌كیه‌كانی ژیان له‌سه‌ر سفره‌كانیان نه‌ماون، له‌وه‌یكه توانای په‌رداختی ده‌وا و ده‌رمانی خۆیان و بنه‌ماڵه‌كانیان نییه، له‌وه‌یكه زۆربه‌یان ناچاربوون له شاره‌كان بڕۆنه در و له په‌راوێزی شاره‌كاندا نیشته‌جێ بن. له‌بیرمان نه‌چێته‌وه كه ته‌نیا چوونه‌سه‌ره‌وه‌ی نرخی بێنزین لانیكه‌م ٢٠٠ هه‌زار تمه‌ن هه‌زینه‌ی له‌سه‌ر بنه‌ماڵه‌كان زیاد كردووه.
له ڕاستیدا هه‌ژاری و فه‌لاكه‌ت له سه‌رتاپێی ئه‌و كۆمه‌ڵگایه‌وه ده‌بارێ. ئه‌وه‌یكه زۆرێك له بنه‌ماڵه‌كان ناچارن ڕۆڵه‌كانیان نه‌نێرنه مه‌دره‌سه‌كان و یان له مه‌درسه بیانهێننه ده‌ر و بیانخه‌نه ڕیزی منداڵانی كاره‌وه، ئه‌وه‌یكه ئاماره‌كان باس له بوونی پتر له ٣ ملیۆن منداڵی كار ده‌كه‌ن، ئه‌و منداڵانه‌ی وا هه‌موو خۆشیه‌كانی منداڵییان بۆ كڕینی ژه‌مێك خواردن حه‌ڕاج ده‌كه‌ن و ته‌نانه‌ت هێندێك جار وه‌ك كاڵایه‌ك ده‌ستاوده‌ستیشیان پێده‌كرێ، ئه‌وه‌یكه هێندێك له ژنان چ وه‌ك سه‌ره‌په‌رستی بنه‌ماڵه و چ وه‌ك ئه‌ندامی بنه‌ماڵه‌یه‌كی كرێكاری بۆ تێر كردنی زگی خۆیان و منداڵه‌كانیان ناچار په‌نا بۆ له‌ش فرۆشی ده‌به‌ن، ئه‌وه‌یكه مامناوه‌ندی ته‌مه‌نی كچانی له‌ش فرۆش گه‌یشتووه‌ته ١٣ ساڵ، ئه‌وه‌یكه كاغه‌زی ڕاگه‌یاندنی فرۆشی ئه‌ندامانی جه‌سته‌ی مرۆڤه‌كان له دار و دیوار دراوه، هه‌مووی ئه‌وانه ئاكامی فه‌لاكه‌تباری ئه‌و باروودۆخه نامرۆڤانه‌یه‌ن. ئه‌وه باروودۆخێكه كه سه‌رمایه‌داران و ده‌وڵه‌ته‌كه‌یان به‌سه‌ر ملیۆنان ئینسانی كرێكار و زه‌حمه‌تكێشی ئه‌و كۆمه‌ڵگایه‌دا سه‌پاندوویانه. كاتێكیش له كۆتایی ساڵدا باسی بردنه سه‌ره‌وه‌ی ئاستی حه‌قدسته‌كان دێته گۆڕێ ، بڕه پاره‌یه‌كی بێ ئه‌رزش به حه‌قده‌سته‌كانیان زیاد ده‌كه‌ن كه ته‌نانه‌ت هاوسه‌نگی نرخی ته‌وه‌ڕۆمیش نییه، چ بگا به‌وه‌ی كه وڵامده‌ره‌وه‌ی سه‌به‌دی بژێوی كرێكاران بێت.
له ڕاستیدا حه‌قده‌ست، قه‌راردادێكه له نێوان كرێكار و خاوه‌نكار. ئه‌و قه‌رارداده‌ش كۆمه‌ڵێك په‌یوه‌ندی زاڵ به‌سه‌ر كۆمه‌ڵدا ده‌یبڕێته‌وه. به‌تایبه‌ت ئه‌گه‌ر ده‌وڵه‌ت خۆی ڕاسته‌وخۆ خاوه‌نكار بێت، ده‌ور و نه‌خشێكی سه‌ره‌كی له‌و مه‌سه‌له‌یه‌دا ده‌بینێ. ئه‌وه‌یكه كرێكاران له‌پێناو پێكهێنانی ڕێكخراوی سه‌ره‌به‌خۆی خۆیان كه به‌شێكه له مافی به‌ڕه‌سمی ناسراوی كرێكاران له جیهاندا، ده‌بێ بدرێنه به‌ر قه‌مچی و شه‌للاق، ئه‌وه‌یكه به‌خاتری ناڕه‌زایه‌تی ده‌ربڕین به حه‌قده‌سته دواخراوه‌كانیان ڕه‌وانه‌ی زیندان ده‌كرێن، ئه‌وه‌یكه ده‌ستی خاونكاران بۆ هێرشی وه‌حشیانه بۆسه‌ر ژیان و بژێوی كرێكاران ئاواڵه‌یه، هه‌مووی ئه‌وانه دیمه‌نی ڕاسته‌قینه‌ی باروودۆخێكی فه‌لاكه‌تباره كه ده‌وڵه‌ت به‌سه‌ر جه‌معیه‌تی ملیۆنیی كرێكاراندا سه‌پاندوویه‌تی. كرێكاران له‌و شوێنه له جیهان، ده‌بێ هه‌م ئه‌رزان بن و هه‌م ئارام! له‌به‌ر ئه‌وه‌یكه سه‌رمایه‌دار بۆ بردنه‌سه‌ره‌وه‌ی قازانجی خۆی و بۆ ململانێ له‌گه‌ڵ ڕه‌قیبه‌كانی، پێویستی به هه‌ردووی ئه‌و خه‌سڵه‌تانه‌یه. به‌ڵام هیچ هۆكارێك نییه كه كۆمه‌ڵی ملیۆنیی كرێكاران ناچار كات كه له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و فه‌لاكه‌ته‌دا سه‌رداخه‌ن. ئه‌گه‌ر چوونه‌سه‌ره‌وه‌ی نرخی ته‌وه‌ڕۆم و درێژه‌ی قه‌یرانی ئابووری له ساڵی داهاتوودا له‌به‌رچاونه‌گرین، ئه‌وكات لانیكه‌می حه‌قده‌ستی كرێكاران، بۆ ئه‌وه‌ی نه‌كه‌ونه ژێر هێڵی هه‌ژاریه‌وه، نابێ له ٩ ملیۆن تمه‌ن كه‌متر بێت. زۆربه‌ی ڕێكخراو و هه‌ڵسووڕاوانی سه‌ربه‌خۆی كرێكاری له به‌یانییه هاوبه‌شه‌كانیاندا ڕایانگه‌یاندووه كه نابێ حه‌قده‌سته‌كانیان له‌و ڕێژه‌یه كه‌متر بێت. له ڕاستیدا بۆ ئه‌و كاره‌ش پێویسته هه‌موو پۆتانسیه‌له‌كانی ئێستای كۆمه‌ڵگا بكه‌وێته ڕێ. ئه‌و پۆتانسیه‌لانه نه ته‌نیا ده‌بێ كرێكارانی كارخانه و ناوه‌نده سه‌نعه‌تیه گه‌وره‌كان بگرێته‌وه، به‌ڵكوو پێویسته هه‌موو ئه‌و كرێكارانه‌ی كه له كارگه‌كانی كه‌متر له ١٠ كه‌س كار ده‌كه‌ن، هه‌موو خانه‌نشینان و موعه‌لیمان و خوێندكاران، هه‌موو ژنانی سه‌رپه‌رستی بنه‌ماڵه كه زۆربه‌یان حه‌قده‌ستی كه‌متر له پیاوانیان پێده‌درێ، كۆڵبه‌ران و منداڵانی كار، هه‌موو ئه‌وانه‌ی وا له به‌شی ئابووریی غه‌یره ڕه‌سمی دا هێزی كاری خۆیان حه‌ڕاج كردووه و له چكۆله‌ترین قانوونی كار و بیمه كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كان بێبه‌رین و سه‌ره‌نجام ئه‌رته‌شی ملیۆنیی بێكاران، له‌خۆبگرێت. به‌تایبه‌ت له باروودۆخێكدا كه بزووتنه‌وه‌ی ناڕه‌زایه‌تی خه‌ڵك هه‌نگاوی زۆر گرینگی هه‌ڵگرتووه و هاوسه‌نگیی هێزی له كۆمه‌ڵگادا به قازانجی خۆی گۆڕیوه و له باروودۆخێكدا كه ڕژیم له نومایشی هه‌ڵبژاردنه‌كه‌یدا شكستێكی سه‌رشۆڕانه‌ی خواردووه، ئه‌و جه‌معیه‌ته به‌رینه و بنه‌ماڵه‌كانیان ده‌توانن ببنه هێزێك كه ئاستی حه‌قده‌سته‌كان به‌سه‌ر سه‌رمایه‌داران و ده‌وڵه‌ته‌كانیاندا بسه‌پێنن. نابێ چاوه‌ڕوانی بڕیاره‌كانی شۆڕای عالیی كار بین. پێویسته ئه‌و خه‌باته هه‌م پێش بڕیار ده‌ركردنی ئه‌وان و هه‌م دوای بڕیار ده‌ركردنه‌كه‌یان درێژه‌ی بێت. نابێ له‌بیرمان چێته‌وه كه له‌و بواره‌دا سه‌ره‌نجام، هاوسه‌نگیی هێزی چینایه‌تی له گۆڕه‌پانی شه‌ڕی چینایه‌تیی نێوان كرێكار و سه‌رمایه‌دا ده‌یبڕێته‌وه.