بە پێی ڕاپۆرته‌كان، فڕێدانی زبڵ و پاشماوەی ئاواییەکانی “کێلەشین، میرەدێ و پیرماوان” و چەند ئاواییەکی دیکە کە لە سەر ڕێگای سەقز_ بانە هەڵکەوتوون سەرچاوە ئاوییەکانی ئاوی خواردنەوەی شاری سەقزیان پیس كردووه.
شایانی باسه، خەڵکی شاری سەقز چەند جارێک سەردانی ڕیکخراوی بێهزیستی و موحیتی زیستی ئۆستانی کوردستانیان کردووە، بەڵام هیچ وڵامێکی ئەوتۆیان وەرنەگرتووە. پێویسته ئاماژه بكرێت كه کوردستان یەکێک لە ناوچە پڕ باران و پڕ ئاوەکانی ئێران و هەموو ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستە، بەڵام بە هۆی سیاسەتە دوژمنکارانەکانی کۆماری ئیسلامی، ڕێگاوشوێنی گونجاو بۆ كه‌ڵك وه‌رگرتن له ئاو ڕه‌چاونه‌كراوه و زۆر جاریش به ئه‌نقه‌ست هه‌وڵی پێویستی بۆ خاوێن ڕاگرتنی سه‌رچاوه ئاوییه‌كانی دواخستووه.